Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.
Państwo rzymskie istniało praktycznie przez XIII wieków, będąc przez ten czas wielokrotnie czynnikiem nadającym bieg historii. Postanowiłem więc, że historię starożytnego Rzymu opowiadać będę w poszczególnych artykułach niżej zawartych, które niekoniecznie zawsze dotyczyć będą Wiecznego Miasta.
Zachęcam do podsyłania artykułów oraz wskazywania ewentualnych poprawek lub nieścisłości.
Morze Bałtyckie nie jest mocno oddalone od byłego teatru rzymskich kampanii wojennych i wypraw badawczych. Jak Rzymianie wyobrażali sobie jego położenie i wybrzeża? Czy wpłynęli kiedykolwiek na akwen nad którym leży obecna Polska?
W czasie istnienia Republiki Senat miał głównie funkcję doradczą. Jednak po przejęciu władzy przez Oktawiana Augusta w 27 roku p.n.e. rola Senatu uległa zmianie. Od tego czasu instytucja ta miała funkcję ustawodawczą, a przyjęte uchwały miały moc prawa obowiązującego i często premiującego warstwy wyższe. Uchwałę Senatu nazywano Senatus consultum. W 10 roku n.e. przyjęto jedną z brutalniejszych uchwał – Senatus consultum Silanianum.
Zgodnie z przekazem rzymskiego historyka Ammianusa Marcellinusa w drugiej połowie IV wieku n.e. miało miejsce wydarzenie nazwane barbarica conspiratio („barbarzyńska konspiracja”), które polegało na jednoczesnym ataku na rzymską Brytanię różnych barbarzyńskich plemion. Nie jasnym jest, czy była to zorganizowana akcja; z pewnością jednak mocno zniszczyła prowincję, która pół wieku później została opuszczona przez Rzymian.
Wał Hadriana, Vallum Hadriani, to bodaj najsłynniejsza z rzymskich limes. Powstał w latach 121-129 n.e. i ciągnął się na długości 117 kilometrów dzisiejszej wsi Bowness nad Solway Firth po twierdzę Segedunum (dziś to Wallsend nad Tynem).
Zdecydowanie jednym z najciekawszych – a możliwe, że i najpiękniejszych – miast Imperium Romanum była dawna stolica Królestwa Nabatejczyków: Rakmu, znana bardziej jako Petra. Włączona w obręb cesarstwa za panowania Trajana w 106 roku n.e. została stolicą prowincji Arabia i rozpoczęła się dynamicznie rozwijać.
Czytając o wydarzeniach z historii Imperium Rzymskiego natrafia się czasami na nazwy geograficzne, których nie da się intuicyjnie określić na mapie współczesnych państw. Nazw krain, takich jak: Pont, Bitynia, Cylicja, Frygia, Galacja, Lidia, Pamfilia czy Paflagonia próżno szukać na mapach współczesnych szkolnych atlasów geograficznych.
Georgiki (łac. Georgica) Wergiliusza są nie tylko doskonałym dziełem poetyckim, ale również nieocenionym źródłem informacji o stanie wiedzy starożytnych z zakresu rolnictwa, astronomii, hodowli zwierząt, ogrodnictwa, a także… pszczelarstwa. Cała IV księga (z czterech) jest poświęcona właśnie niebiańskiemu miodowi1.
Najbardziej znanymi umocnieniami rzymskimi są fortyfikacje graniczne w Europie, jak wał Hadriana i Antonina w Brytanii, limes górnogermańsko-retycki w południowych Niemczech, limes dolnogermański nad Renem w dzisiejszych Niemczech i Holandii. Nad Dunajem istniał Limes Sarmaticus, umocnienia graniczne budowano również w Dacji i na Krymie.
Trucizna była powszechnie stosowaną bronią w intrygach starożytnego Rzymu, był to sposób zdecydowanie dyskretniejszy i utrudniający sprawne wykrycie zabójcy niż morderstwa dokonywane za pomocą broni białej. Cesarze używali jej do eliminowania swoich przeciwników czy pretendentów do objęcia władzy, a osoby które znały się i posiadały odpowiednie umiejętności do ich wykorzystywania były szczególnie przez nich cenione i zatrudniane. Tak też stało się w przypadku pewnej kobiety, która przebyła drogę od dzikich lasów Galii aż do marmurowych pałaców Rzymu i jest powszechnie uważana za profesjonalną trucicielkę i pierwszego seryjnego mordercę w starożytnym Rzymie.
Śmierć Aleksandra Wielkiego w 323 r. p.n.e. rozpoczyna w dziejach Grecji właściwej i świata greckich społeczności w basenie Morza Śródziemnego, nowy okres, który w historii zwykło się określać „okresem hellenistycznym”, „epoką hellenistyczną” czy po prostu „hellenizmem”. Epokę tę charakteryzuje rozpad imperium Aleksandra Wielkiego oraz powstanie na jego gruzach, w wyniku wojen toczonych pomiędzy wodzami jego armii (diadochami) i ich następcami (epigonami), trzech wielkich królestw hellenistycznych: Macedonii rządzonej przez dynastię Antygonidów (sprawującą również hegemonię nad większością poleis obszaru Grecji właściwej), Syrii rządzonej przez dynastię Seleukidów oraz Egiptu z panującą w nim dynastią Ptolemeuszy.
