Wraz z rozwojem Imperium, w granicach państwa Rzymian znalazła się ogromna ilość różnego rodzaju religii o krótszej lub dłuższej tradycji. Skutkiem tego było rozpoczęcie procesu intensywnych przemian religijnych. Rzymianie z czasem coraz bardziej interesowali się pociągającymi wschodnimi kultami. Należy do nich zaliczyć między innymi kulty egipskie, przede wszystkim bogini Izydy oraz Serapisa.
Co ciekawe, kult tych bóstw rozprzestrzenił się w Italii jeszcze przed zajęciem przez Rzym Egiptu. Na przykład Izyda była znana w Italii prawdopodobnie już w I wieku p.n.e. Pierwsi cesarze, August oraz Tyberiusz odnosili się do kultów egipskich ze szczególną niechęcią. Dopiero za rządów Kaliguli nastąpiła zmiana tej polityki religijnej w Rzymie. Wybudowano wtedy na Polu Marsowym świątynie poświęconą bogini Izydzie (Isis Campensis). Wielbicielem tej bogini był także cesarz Domicjan, który postanowił odbudować tę świątynie po pożarze w roku 80 n.e.
Czemu Izyda oraz Serapis zawdzięczali swoją popularność? Kult tych bóstw miał długą staroegipską tradycję, były więc one spójne doktrynalnie oraz posiadały rozwinięty system etyczny. Wydaje się, że ich najsilniejszą stroną była tradycja wiary w życie pozagrobowe. Mogli go doświadczyć ludzie, którzy postępowali zgodnie z zasadami moralnymi i rytuałami. Oczywiście z czasem Rzymianie dokonywali synkretyzacji nowych bóstw i wzbogacali ich kult o rodzime tradycje. I tak na przykład Izyda była utożsamiana z różnymi boginiami-matkami (takimi jak Kybele, Minerwa, Wenus, Diana, Ceres, Juno, Bellona etc.). Była więc boginią dobra, troski i opiekunką ludzi. Serapis był zaś postrzegany jako Dionizos lub jako Helios. Pomimo synkretycznego charakteru wymienionych bóstw, formy organizacyjne kultu zachowały wiele tradycyjnych, egipskich cech. W zachodnich częściach Imperium bardzo często dokonywano romanizacji wschodnich bóstw. W tym przypadku jednak było inaczej. Zarówno w budownictwie Rzymu jak i innych miast wprowadzono wiele elementów przywiezionych z Egiptu lub próbowano się na nich wzorować. Wspomniany cesarz Domicjan, w czasie odbudowy świątyni Izydy na Polu Marsowym, nakazał sprowadzić z Egiptu sfinksy, obeliski i inne charakterystyczne dla architektury egipskiej elementy.
Tak więc kult Izydy w Rzymie zachował wiele tradycyjnych cech. Kapłani bogini byli w dużej mierze zawodowcami, istniała pomiędzy nimi ścisła hierarchia. Wyróżniali się ogoloną głową i białymi, lnianymi szatami. Każdego dnia rano miało miejsce uroczyste otwarcie świątyni i prezentacja posągu bóstwa. W tym samym czasie ubierano i czesano posąg bogini. Izyda posiadała także swoje atrybuty. Była to miedziana grzechotka (sistrum) oraz złota łódź, stopy zdobiły sandały wyhaftowane liśćmi palmy, a więc symbolem zwycięstwa. Również w dalszej części dnia odbywały się liczne ceremonie, natomiast w dni świąteczne organizowano widowiskowe procesje. Późnym wieczorem żegnano boginię, a samą świątynię zamykano. Podobnie jak w innych kultach wschodnich, najważniejszym wydarzeniem dla wyznawcy Izydy była misteria. Najprawdopodobniej były one odtworzeniem śmierci Ozyrysa oraz podziemnej wędrówki Izydy, która poszukiwała swojego męża.
Kolejnym bóstwem, które zostało chętnie przyjęte przez Rzymian był Serapis. Pierwszą świątynie dla Serapisa wzniesiono w Aleksandrii. Początkowo czcili go przede wszystkim Grecy mieszkający w Egipcie, którzy w ten sposób mogli z jednej strony oddawać cześć bóstwu egipskiemu, z drugiej natomiast mogli to robić w ramach tradycji kultów greckich (rytuał związany z Serapisem miał bardziej grecki, niż egipski charakter). Posiadał on wiele cech charakterystycznych dla bogów greckich takich jak na przykład udzielanie przez bóstwo w czasie snów wróżb, które mogły pomóc w uzdrowieniu. Co ciekawe, Serapis w owym czasie nie cieszył się wielką popularnością. Zmiana przyszła wraz z powiązaniem go z Izydą, która z kolei była niezwykle popularna zarówno wśród ludności miejscowej jak i przybyszów z innych krain. Kult boga Serapisa rozwinął się w Imperium nieco później, niżeli Izydy. Zaskakującym jest fakt, iż w momencie kiedy stawał się on coraz bardziej znany w Imperium, jego popularność rosła również w samym Egipcie. Przełomowy miał okazać się okres panowania cesarza Hadriana. Nadawano mu już wtedy wiele przydomków m.in. Augustus, invictus, magnus, conservator, Iupiter. W roku 127 n.e. wybudowano Serapeum w Ostii (tj. świątynie poświęconą Serapisowi) od tego czasu miasto stało się ważnym centrum kultu tego egipskiego boga. Hadrian dał upust swoim zainteresowaniom kultami wschodnimi podczas podróży po Egipcie w 130/131 r. n.e., w trakcie której, w Nilu, utonął kochanek Hadriana Antinous. Postanowił wtedy rozbudować sanktuarium Serapisa w Aleksandrii. Być może został także wtajemniczony w misteria. Nawet po powrocie do Italii jego zainteresowanie tym bóstwem nie zmalało, albowiem rozkazał zbudować w swojej willi w Tibur kolejny Sarapejon. Wydaje się, że również mniej zamożni ludzie bardzo upodobali sobie kult Serapisa. W pewnym momencie przyćmił on nawet pozycję męża Izydy, czyli Ozyrysa. Pomimo bardzo silnych związków Serapisa z Izyda, nie należy ich traktować jako jednej religii. Zdarzało się, że bóstwa te były czczone razem, jednak znacznie częściej oddzielnie.
Można zadać sobie pytanie kim właściwie byli wyznawcy kultów egipskich? Na szczęście posiadamy wystarczającą liczbę inskrypcji oraz innych źródeł, aby spróbować odpowiedzieć na to pytanie. Najczęściej inskrypcje Serapisowi oraz Izydzie dedykowały osoby związane z kręgiem administracji oraz kupcy. Początkowo uważano, że wyznawcami bogini Izydy oraz Serapisa były również rzesze biedniejszej ludności. Wydaje się to jednak mało prawdopodobne. Podważa to fakt, iż kult Izydy był niewspółmiernie większy w Italii oraz samym Rzymie niż na prowincji. W samej Italii, nie licząc Rzymu, odkryto 200 inskrypcji związanych z kultem Izydy, natomiast we wszystkich wschodnich prowincjach zaledwie 150. Co więcej, Izyda w prowincjach miała charakter oficjalnego, państwowego bóstwa. Świadczy o tym między innymi przypisywanie jej przydomku Augusta. Wydaje się więc, że kulty egipskie tylko w niektórych ośrodkach Imperium odgrywały znaczącą rolę. Rzeczą charakterystyczną dla kultu bogini Izydy przez Rzymian był większy w nim udział kobiet, niżeli to na przykład w kręgu kultury greckiej. Była przez nie czczona zapewne ze względu na fakt, iż była patronką wartości tradycyjnie kobiecych tj. rodziny, płodności, macierzyństwa etc. Kobiety mogły być nie tylko czcicielkami bogini, lecz także kapłankami.
Kult Izydy oraz Serapisa nigdy nie wytworzył silnej doktryny, jednak bez wątpienia zmierzał w kierunku zgłębiania strony duchowej oraz relacji uczuciowej z bóstwem. Było to charakterystyczne dla większości religii orientalnych. Okresem największej popularności kultu tej bogini był III w.n.e. W owym czasie, cesarz Karakalla nakazał zbudować kolejną świątynię bogini, podobno przewyższała ona nawet tą wybudowaną za czasów Domicjana. Z czasem jednak kulty egipskie traciły na popularności, między innymi na rzecz innej nowej religii, czyli chrześcijaństwa.
