Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.
Państwo rzymskie istniało praktycznie przez XIII wieków, będąc przez ten czas wielokrotnie czynnikiem nadającym bieg historii. Postanowiłem więc, że historię starożytnego Rzymu opowiadać będę w poszczególnych artykułach niżej zawartych, które niekoniecznie zawsze dotyczyć będą Wiecznego Miasta.
Zachęcam do podsyłania artykułów oraz wskazywania ewentualnych poprawek lub nieścisłości.
Dzięki transformacjom w rzymskiej administracji, których dokonał Oktawian August za swojego panowania, imperium rzymskie mogło cieszyć się dwoma stuleciami relatywnego spokoju i dobrobytu, powszechnie znanego jako Pax Romana – „pokój rzymski”. Wielu historyków określa II wiek n.e jako złoty wiek imperium, ale nie do końca był to czas, który sprzyjałby każdemu, a zwłaszcza jeśli chodzi o władzę.
Wraz z rozrostem państwa rzymskiego oraz powstaniem prawdziwego pieniądza, Rzymianie zaczęli dostrzegać, jak ważną rolę pełnią monety, poza funkcją płatniczą. Możliwość umieszczania na awersie lub rewersie inicjałów oraz wizerunków/symboli umożliwiało politykom oraz cesarzom oddziaływanie na masy społeczne. W końcu każdemu mieszkańcowi państwa rzymskiego zależało na posiadaniu pieniędzy, które pośrednio były także nośnikiem informacji i sposobem propagandy.
Wojna domowa lat 193-197 została przedstawiona przez antycznych pisarzy bardzo jednostronnie. Skupiano się przede wszystkim na postaci jej zwycięzcy, czyli Septymiuszu Sewerze. Pozostali uczestnicy tego konfliktu, a więc Pescenniusz Niger, Klodiusz Albin oraz Dydiusz Julian nie doczekali się takiego zainteresowania ze strony antycznych historiografów. Niestety ilość źródeł, które pomogłyby w odtworzeniu ich programów politycznych jest bardzo ograniczona. Podstawą do tego typu rozważań są więc przede wszystkim monety, które wybijali poszczególni pretendenci do purpury. Na tym polu szczególnie wyróżnił się wspomniany Klodiusz Albin.
Wojna domowa w latach 193-197 była niezwykle ważnym wydarzeniem w historii starożytnego Rzymu. Po śmierci Kommodusa, kilku kandydatów stanęło do walki o purpurę cesarską. Ostatecznym zwycięzcą tego konfliktu miał okazać się Septymiusz Sewer. W osiągnięciu politycznego oraz militarnego sukcesu pomagał mu bez wątpienia przemyślany i skuteczny program propagandowy.
Gajusza Juliusza Cezara oceniamy współcześnie przez pryzmat najbardziej znanych faktów z jego życia: romansu z Kleopatrą, zdrady Brutusa i śmierci w wyniku zamachu w idy marcowe 44 r. p.n.e., czy też ustanowienia kalendarza juliańskiego. Cezar mieni się jako znakomity wódz, humanista, wyśmienity mówca, autor dzieł pisanych piękną łaciną: „O wojnie domowej”, „O wojnie galijskiej” oraz twórca używanych do dzisiaj cytatów: „kości zostały rzucone” czy „przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem”.
Panowanie Domicjana (81–96) jest ciekawym i jednocześnie kontrowersyjnym okresem w historii cesarstwa rzymskiego. Pisarze wywodzący się z kręgów senatorskich opisali cesarza jako sprawującego władzę w sposób okrutny i autorytarny.
Marek Juniusz Brutus wydaje się być jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci świata starożytnego. Jego wizerunek został mocno zakorzeniony w literaturze, teatrze, kinie oraz szeroko rozumianej kulturze popularnej. W związku z tak dużą popularnością, wokół jego postaci narosło wiele mitów i nieporozumień. Można powiedzieć, że padł ofiarą swojej sławy, zarówno za życia i po śmierci.
Podbój Galii przez Cezara w 58-51 p.n.e. był podstawą jego militarnego prestiżu i bogactwa oraz ułatwił mu zmagania z Pompejuszem. Nowo zdobyte tereny odegrały kluczową rolę w wojnie domowej między oboma wodzami. Nowa prowincja (Gallia Commata), narażona na ataki germańskie zza Renu, posiadała zwykle własny garnizon, którego dowództwo zapewniało polityczne znaczenie wodzom rzymskim.
Postać Hannibala jako największego wroga Rzymu jest dość dobrze znana wśród ludzi uczących się historii starożytnej. Uznawany za jednego z najlepszych wodzów starożytności, zwycięzca spod Kann, Trebii czy Jeziora Trazymeńskiego znika jednak z podręczników wraz z ostateczną klęską Kartaginy w II wojnie punickiej i klęską pod Zamą w 202 r. p.n.e. Czasem można odnieść wrażenie, jakby Hannibal zginął w tej bitwie, ponieważ w szkolnych zeszytach jest to często ostatnie wydarzenie związane z punickim wodzem.
Państwo rzymskie, w ciągu pięciu wieków istnienia, podbiło cały półwysep Apeniński, a jego ostatnią ofiarą było etruskie miasto Volsinii w 264 roku p.n.e. Tego samego roku Rzym wszedł w konflikt z innym mocarstwem na Morzu Śródziemnym – Kartaginą, który spowodował duże przeobrażenia w strukturach administracyjnych państwa – mianowicie utworzenie pierwszej prowincji.
