Ta strona nie może być wyświetlana w ramkach

Przejdź do strony

Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.

Polemon z Laodycei

(ok. 88-144 n.e.)

Ten wpis dostępny jest także w języku: angielski (English)

Polemon z Laodycei

Polemon uznawany jest za jednego z najwybitniejszych mówców okresu cesarstwa. Pochodził z Laodycei w Karii (Azja Mniejsza), ze sławnej rodziny senatorskiej. Większość życia spędził w Smyrnie, dlatego niekiedy nazywany jest Polemonem ze Smyrny. Był bardzo zaangażowany w życie tego miasta, często posłował do cesarza i sprawił, że Hadrian zaczął wydatnie dofinansowywać Smyrnę.

Sławę Polemonowi przyniosły mowy improwizowane, które wygłaszał w bardzo teatralny sposób, starannie cyzelując frazy, a w najważniejszym momencie, zrywając się z miejsca, zapewne dla podkreślenia wagi wypowiadanych słów. Był bardzo pewny siebie i w każdej chwili był gotów przemawiać na zadany temat. Cieszył się też uznaniem cesarzy, Trajan przyznał mu przywilej darmowego podróżowania po lądzie i morzu, Hadrian natomiast wpisał Polemona do Museionu w Aleksandrii i podarował mu ogromną sumę pieniędzy (więcej niż żądane przez sofistę 250 tys. drachm).

Miał bardzo wysokie mniemanie o sobie, rozmawiał z władcami jak z równymi, nie czuł respektu nawet przed bogami. Gdy leczył się w świątyni Asklepiosa w Pergamonie, bóg zalecił mu unikanie zimnych napojów, na co Polemon odparł: Mój drogi, czy leczysz woły? Sofista nie był również zbyt skromny: gdy podróżował, zabierał ze sobą wiele jucznych zwierząt, koni, niewolników i stada psów na polowania, a on sam wieziony był w zaprzęgu ze srebrną uprzężą.

Polemon był postacią kontrowersyjną, nie zawsze lubianą, za to wyjątkowo barwną. Pewnego razu przyszły cesarz Antoninus Pius, będąc jeszcze prokonsulem Azji, przybył do Smyrny i zatrzymał się w domu jednego z najważniejszych obywateli tego miasta, czyli właśnie Polemona. Gdy retor wrócił w środku nocy, zrobił wielką awanturę, że obcy człowiek śmie nocować pod jego dachem i nakazał, by Antoninus natychmiast przeniósł się gdzie indziej. Na szczęście przyszły cesarz się nie obraził, i po latach, będąc już panującym, potrafił sobie z tego żartować: gdy Polemon przybył do Rzymu, Antoninus powiedział: Wyznaczcie mu gospodę i niech nikt go z niej nie wyrzuci. Innym razem, gdy Polemon wyrzucił ze sceny pewnego aktora i ten poskarżył się na to cesarzowi, imperator zapytał, o jakiej porze dnia to się stało. Aktor odpowiedział, że w południe, na co Antoninus rzekł: A mnie wyrzucił z domu w środku nocy i nie wystąpiłem z pretensjami.

Sam Polemon również miał poczucie humoru, co udowadniał niejednokrotnie. Gdy pewien prokonsul, przyglądając się torturom przyłapanego na przestępstwie rozbójnika, zastanawiał się jaką mu wymierzyć karę, Polemon rzekł: Każ mu, by uczył się na pamięć historii z przeszłości. Widocznie uważał to za niezwykle uciążliwe zajęcie. Innym razem, gdy spotkał gladiatora obawiającego się walki na śmierć i życie, powiedział: Jesteś tak zatrwożony, jak ktoś szykujący się do deklamacji.

Przez dużą część życia sofista był zmuszony często odwiedzać lekarzy, gdyż cierpiał na dnę moczanową. Pisał o tym do Herodesa Attyka w taki sposób: Przychodzi pora jedzenia, a ja nie mam rąk. Chciałbym chodzić, a nie mam nóg. Kiedy jednak przychodzi ból, mam ręce i nogi.

Zmarł w wieku 57 lat, podobno w dość osobliwy sposób: kazał rodzinie przygotować grób i sam się w nim położył, a następnie polecił go zamknąć. Do opłakujących go krewnych zaś powiedział: Dajcie mi ciało, a będę deklamował.

Autor: Aneta Liwerska
Źródła wykorzystane
  • Flawiusz Filostratos, Żywoty sofistów, tłum. M. Szarmach, Toruń 2008
  • P. Janiszewski, K. Stebnicka, E. Szabat, Sofiści i retorzy greccy w Cesarstwie Rzymskim (I-VII w.), Warszawa 2011

IMPERIUM ROMANUM potrzebuje Twojego wsparcia!

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na kanałach społecznościowych, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie. Nawet najmniejsze kwoty pozwolą mi opłacić dalsze poprawki, ulepszenia na stronie oraz serwer.

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM!

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM

Dowiedz się więcej!

Wylosuj ciekawostkę i dowiedz się czegoś nowego o antycznym świecie Rzymian. Wchodząc w poniższy link zostaniesz przekierowany do losowego wpisu.

Losowa ciekawostka

Losowa ciekawostka

Odkrywaj tajemnice antycznego Rzymu!

Jeżeli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wpisami na portalu oraz odkryciami ze świata antycznego Rzymu, zapisz się do newslettera, który jest wysyłany w każdą sobotę.

Zapisz się do newslettera!

Zapisz się do newslettera

Księgarnia rzymska

Zapraszam do kupowania ciekawych książek poświęconych historii antycznego Rzymu i starożytności. Czytelnikom przysługuje rabat na wszelkie zakupy (hasło do rabatu: imperiumromanum).

Zajrzyj do księgarni

Księgarnia rzymska

Raport o błędzie

Poniższy tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów