Centenaria (w l.poj. centenarium) były to ufortyfikowane gospodarstwa rolne na terenach północnej Afryki – Trypolitania (północno-zachodnia część Libii; przy wybrzeżu). Do tej pory udało się natrafić na pozostałości po ponad 2000 takich obiektów, m.in. Gheriat esh-Shergia, Qasr Banat lub Suq al-Awty, które stanowiły tzw. Limes Tripolitanus.
Tego typu budowle powstawały głównie z potrzeby samodzielnej ochrony dobytku przed plemiona koczowniczymi (Nomadami) mieszkającymi na pustyniach, które przemieszczały się sprawnie za sprawą dromaderów. Z racji na fakt, że ziemie były żyzne mieszkańcy kultywowali głównie zboże, daktyle, figi, oliwki i warzywa. Hodowano także kozy, dromadery i krowy.
Kim byli ludzie, którzy osiedlali się na tych ziemiach i trudnili hodowlą oraz uprawą? Byli to zazwyczaj weterani, którym przyznano ziemię po odbytej służbie lub Nomadzi, którzy wybrali osiadły tryb życia. W III wieku n.e. Trypolitania była bardzo różnorodna etnicznie, co jednak nie przeszkadzało w kooperacji.
Wszystkie wspomniane gospodarstwa były wybudowane na planie kwadratu oraz posiadały wieże strażnicze, które umożliwiały komunikację ze sobą. W ten sposób można było łatwo ostrzec okoliczne gospodarstwa przed niebezpieczeństwem i zorganizować wspólnie obronę. Właściciele gospodarstw byli zaczątkiem późniejszych oddziałów piechoty limitanei, które miały przyjmować pierwszy atak na granicach oraz wytrwać do momentu wsparcia ze stront bardziej lotnych oddziałów jazdy. Tego typu organizacja występowała już w pełni za panowania Konstantyna I (panował w latach 306-337 n.e.).
