Niewolnik w czasach antycznych to człowiek pojmany, uważany za zwierzę, które się utrzymuje przy życiu, ponieważ przynosi korzyść właścicielowi. Przydzielone mu nakłady żywieniowe zwracają się wraz z wykorzystaniem energii i pracy niewolnika.
On i jego praca stanowili taką samą własność jak inne części majątku: ziemia, dom, bydło czy narzędzia. Był w pewnym sensie także członkiem familii. Zdarzało się, że niewolnik otrzymywał pozycję człowieka wolnego, jak np. Tyron, który był doradcą Cycerona.
Niewolnicy greccy posiadali szczególne pozycje w domach nobilów rzymskich, gdzie wykorzystywani byli głównie, jako nauczyciele i osiągali wysokie wpływy i prestiż.
