Senatus consultum ultimum
Senatus consultum ultimum1, czyli „ostateczna uchwała Senatu”, była to nadzwyczajna uchwała podejmowana przez senat rzymski w przypadku istotnego zagrożenia dla państwa. Termin ten ukształtował się w okresie późnej republiki i miał na celu poinformowanie wysokich urzędników Rzymu o istniejącym niebezpieczeństwie.