W 83 roku p.n.e. Lucjusz Korneliusz Sulla powrócił do Rzymu po wojnie z Mitrydatesem VI – królem Pontu. W tym czasie w mieście władzę sprawowali Popularzy związani wcześniej z Gajuszem Mariuszem – jego przeciwnikiem politycznym – który zmarł kilka lat wcześniej (86 rok p.n.e.). Sulla na czele swoich zwolenników zdobył Rzym i rozbił wojska tych którzy mu się sprzeciwiali. W 82 roku p.n.e. objął funkcję dyktatora. Niemal natychmiast po objęciu władzy zdecydował się przeprowadzić liczne reformy które miały zmienić system panujący w Republice Rzymskiej.
Sulla zarządził że od tej pory każda ustawa miała uzyskać aprobatę senatu zanim mogła zostać przedstawiona zgromadzeniu ludowemu. Chciał on w ten sposób jeszcze bardziej zwiększyć władzę senatu nad państwem. Ponadto mając w pamięci radykalne reformy przeprowadzone przez Grakchusów i działania trybunów ludowych sprzymierzonych z Gajuszem Mariuszem dążył do ograniczenia władzy tego urzędnika. Osiągnął ten cel pozbawiając go prawa weta, co w praktyce odbierało mu jakiekolwiek znaczenie. W dodatku zakazał on obejmowania byłym trybunom jakichkolwiek innych urzędów, co skutecznie odstraszało większość chętnych.
Nowy dyktator dążył również do zwiększenia liczby senatorów. W tym celu zwiększył liczbę sędziów wybieranych co roku i zarządził że od tej pory każdy obywatel wybrany na kwestora miał otrzymać miejsce w senacie. W ten sposób liczba senatorów wzrosła z 300 do 600. To jednak nie był jedyny skutek tych reform. Zwiększenie liczby sędziów zmniejszało prestiż jaki wiązał się z objęciem tej funkcji. Sulla zaczął również ograniczać uprawnienia cenzorów przez co ostatecznie funkcja ta stała się jedynie funkcją reprezentacyjną. Aby jeszcze zwiększyć uprawnienia senatu Sulla odebrał ekwitom kontrolę nad sądami i przekazał ją w ręce senatu. To w połączeniu ze zwiększeniem liczby sędziów oddawało niemal całkowicie kontrolę nad wymiarem sprawiedliwości w ręce senatorów.
Za dyktatury Sulli „cursus honorum” ze zwykłej tradycji została przekształcona w prawo, które wymagało od obywatela starającego się o objęcie określonej funkcji konkretnego wieku. Aby w przyszłości uniknąć przejęcia władzy przez ambitnego polityka takiego jak on sam, Sulla wprowadził zasadę według której przed objęciem ponownie tego samego urzędu polityk musiał odczekać 10 lat. W dodatku były konsul po zakończeniu sprawowania funkcji miał następny rok spędzić jako gubernator prowincji. Zwiększył również liczbę pretorów z sześciu do ośmiu, aby nie zdarzyła się nigdy sytuacja w której na prowincji zabrakłoby urzędników. Miało to uniemożliwić ambitnemu wodzowi dowodzenie tymi samymi oddziałami przez dłuższy okres czasu, co z kolei miało uniemożliwić mu zdobycie niebezpiecznej potęgi tak jak to stało się w przypadku Cezara i samego Sulli. Przywrócono również dawną organizację wojska która uniemożliwiała ludziom z nizin społecznych objęcie najwyższych funkcji.
Większość reform Sulli przetrwała niewiele dłużej niż on sam (zmarł w 78 roku p.n.e.). Już w 70 roku p.n.e. Pompejusz Wielki i Marek Krassus – obaj dawni żołnierze Sulli wspierający go podczas wojny domowej- obiecali senatowi w zamian za wybranie ich na konsulów cofnięcie reform Sulli co też zrobili. Należy jednak pamiętać że przewidywania Sulli co do próby przejęcia władzy przez ambitnego wodza i nowej wojny domowej ziściły się kiedy Juliusz Cezar – ten sam który cudem uniknął śmierci podczas proskrypcji przeprowadzonych przez Sullę – sięgnął po władzę w republice.
