Ciekawostki starożytnego Rzymu (Wojskowość)

Aby chronić przed deszczem scutum – tarczę rzymską – chowano na czas marszu w specjalnym pokrowcu z koziej, lub wołowej skóry. Dla wygody scutum w takcie marszu noszono wieszając je na ramieniu lub na plecach na doczepianym pasku.

Legion rzymski (albo poszczególne jednostki legionu) podczas obrony, gdy sprawa zaszła zbyt daleko i wróg zdobywał przewagę, przyjmowały szyki obronne jak orbis – okrąg lub agmen quadratum – czworoboku. Wegecjusz (IV wiek n.e.) wspomina także o acies quadrata czyli pustym w środku czworoboku. 

Armia rzymska na przestrzeni dziejów wielokrotnie przechodziła ewolucję. Ekwipunek (poza zbroją) rzymskich żołnierzy pierwotnie, jak to było we wszystkich armiach ówczesnego świata, był przewożony na wozach lub mułach/osłach. Stopniowo jednak zaczęto zauważać potrzebę usprawnienia mobilności wojska, skrócenia całej kolumny marszowej i odejścia od wykorzystywania zbyt dużej ilości zwierząt pociągowych i taborów.

Rzymianie rzadko używali słoni w walce. Kilka sztuk zdobytych na Pyrrusie było obecnych na triumfie Maniusza Kuriusza Dentata w Rzymie w 275 roku p.n.e. Nie wiadomo jednak, co się stało z tymi zwierzętami później. Być może podzieliły one los ok. 140 słoni zdobytych przez Lucjusza Metellusa Pontyfeksa na Sycylii w walkach z Kartagińczykami, które po triumfie zwycięskiego wodza zginęły na arenie. Jak widać, wodzowie z miasta nad Tybrem nie doceniali początkowo walorów tych zwierząt. Na przełomie III i II wieku p.n.e.

Obóz rzymski (castrum Romanum) charakteryzował się doskonałym wykonaniem. Budowany był z drewna, a siłą roboczą byli legioniści. Należy zauważyć, że Rzymianie charakteryzowali się doskonałym kunsztem budowniczym. 

Welici, rzymscy oszczepnicy, złożeni z młodych i biednych mężczyzn nie mogli sobie pozwolić na zakup rzymskich pancerzy (lorica hamata), noszony przez zawodowych legionistów. W związku z tym zakładali skóry zwierzęce, aby podkreślić swoją siłę i waleczność.

W filmach, rekonstrukcjach historycznych oraz ilustracjach bardzo często ukazuje się rzymskich legionistów ubranych w czerwone tuniki. Czy jednak w rzeczywistości antyczni Rzymianie w wojsku mieli ujednolicony ubiór, który w głównej mierze stanowiony był przez czerwień?

W każdym obozie wojskowym Rzymian budowano latryny, zasilane bieżącą wodą z pobliskich strumieni. Analiza zawartości szamba, wypłukiwanego z tych sanitariatów, pozwoliła archeologom zrekonstruować dietę rzymskich żołnierzy (okazuje się, że nie tylko kopanie w ziemi, ale także w… ekskrementach może być niezwykle korzystne dla nauki). Rzecz w tym, że zachowały się tam resztki przetrawionych nasion. Oto w zimnej Brytanii, na linii umocnień zwanej murem Hadriana, często jadano takie produkty, jak: oliwki, figi i daktyle, choć nie gardzono także jabłkami.

Gazy bojowe kojarzą się przede wszystkim z I wojną światową i ich straszną skutecznością. To wówczas broń chemiczną zastosowano na masową skalę, jednak ten sposób walki nie był wcale nowością. Starożytni byli na tyle pomysłowi, że użyli broni chemicznej na polu bitwy już w III wieku n.e.

Armia rzymska przez długi czas cieszyła się dużą ilością rekrutów. Wynikało to z faktu, że do wojsk z chęcią garnęli się żołnierze podbitych prowincji (auxilia).