W większości mówi się o zabawach i rozrywkach Rzymian zwracając uwagę przede wszystkim na walki gladiatorów, biblioteki, teatr etc. Wymienione rozrywki miały bez wątpienia ogromną wartość dla starożytnych Rzymian, jednakże odbywały się one raz na jakiś czas. Zatem jak wypełniali oni ten czas oczekiwania?
Niektórzy mówią, iż dla Rzymian najważniejszą czynnością w życiu była labor – praca, nie mieli oni zatem wiele czasu dla siebie. Nie jest to jednak prawdą. Rzymianie w przeróżny sposób umilali sobie ten (nieraz jakże długi) okres oczekiwania. Począwszy od zabaw dziecięcych (tj. w dzisiejszych czasach) w chowanego, a skończywszy na… grze w piłkę. Tak jest!
Do podstawowych zabaw, rozrywek dnia powszedniego, społeczeństwa rzymskiego należała również gra w piłkę (z łac. pilus „włos”), która była bardzo różnorodna, co przekłada się na ogromną ilość specjalistycznych terminów w tym m.in.:
- aporraksis – zwycięzcą tej gry zostawał zawodnik, który potrafił odbijać piłkę jedną ręką największą ilość razy spośród uczestników gry;
- episkyros – gra polegała na przerzucaniu piłki ponad głowami zawodników drużyny przeciwnej w taki sposób, by zmusić ją do cofnięcia się i przekroczenia linii końcowej wyznaczonego placu gry, na początku gry piłkę ustawiano na środku, a zawodnicy będący na krańcowych liniach boiska musieli ją jak najszybciej pochwycić i wykonać rzut;
- ephetinda – polega na zwodzeniu przeciwników, symulowaniu rzutu, który jest kierowany do innej osoby;
- phaininda (harpastum będący najbardziej popularną odmianą gry w piłkę) – gra, w której dwaj (lub więcej) gracze starają się wydrzeć piłkę również dwóm przeciwnikom, podającym sobie nawzajem;
- trigon – polega na wzajemnym odbijaniu piłki między trzema zawodnikami;
- urania – gra polegająca na podrzucaniu piłki wysoko w górę tak, aby utrudnić graczom jej uchwycenie.
W całym antyku był to najbardziej demokratyczny rodzaj gry. Nawet największy po Hipokratesie lekarz antyku – Galen nazwał ją „szczęśliwym towarzyszem ludzi”. Wszyscy uprawiali ten sport niezależnie od stanu społecznego. Grywały w piłkę dzieci i dorośli, silni i słabi, bogaci i biedni, kobiety i mężczyźni, wolni i niewolnicy, intelektualiści i słabo wykształceni.
Z powyższych przykładów jasno wynika, iż gry w piłkę stanowiły niejako (podobnie jak współcześnie) codzienność dla Rzymian. Nie był to być może tj. współcześnie „sport narodowy” dla Rzymian (takowym sportem można nazwać walki gladiatorów) jednakże wskazuje to na pomysłowość Rzymian, którzy wiele wieków przed rozpowszechnieniem się na świecie gry w „football” wpadli na taki pomysł.
