Rozdziały
Sofia, dzisiejsza stolica Bułgarii, w starożytności znana była jako Serdika. Została ona podbita przez Rzymian w roku 29 p.n.e. Z czasem stała się najważniejszym rzymskim miastem w regionie. Dziś jej pozostałości możemy oglądać w różnych punktach współczesnego miasta.
Kompleks Archeologiczny Serdika
Nazwa Serdiki pochodzi od plemienia Serdów. Jej podboju dokonał Marek Licyniusz Krassus. Wraz z rozwojem rzymskich dróg w okolicy połączono ją z Singidunum (dzisiejszy Belgrad) i Bizancjum. Za panowania Trajana została podniesiona do rangi municipium a do jej nazwy został dodany przydomek Ulpia. Początkowo drewniana, została otoczona pierwszymi murami za czasów Marka Aureliusza i Kommodusa. Była miejscem narodzin cesarzy Aureliana i Galeriusza. Ten drugi przed śmiercią wydał w Serdice edykt tolerancyjny, kończący prześladowania chrześcijan (rok 311).
W samym centrum współczesnej Sofii znaleźć możemy największy obszar starożytnego miasta odsłonięty podczas wykopalisk w 2010 i 2012 roku w czasie budowy drugiej linii metra. Na ponad 6000 m2 ekspozycji podziwiać można insulae, termy, fragmenty sześciu różnych ulic, dwie wczesne bazyliki chrześcijańskie oraz kilka budynków o funkcjach przemysłowych i handlowych. Do czasów współczesnych zachowały się w dobrym stanie elementy mozaik zdobiących podłogi co zamożniejszych rezydencji, a także konstrukcje podgrzewanych podłóg czy ołowiane rury doprowadzające wodę do poszczególnych budynków. Część z tego terenu pozostaje otwarta nawet nocą, zaś obszar zadaszony można zwiedzać za opłatą.
Po zachodniej stronie linii metra znajdują się dalsze odkryte wykopaliska, zawierające między innymi zachodnią bramę miasta. Amfiteatr, odkryty w roku 2004, znajduje się częściowo w holu hotelu, dziś niestety nieczynnego, w związku z czym można go podziwiać jedynie przez szybę (dawniej wstęp był darmowy również dla osób nienależących do gości hotelowych). Jest to jeden z największych amfiteatrów we wschodnim cesarstwie i największy w Bułgarii. Płyta reklamująca walki zwierząt na arenie została odnaleziona w centrum dawnej Serdiki i dziś znajduje się w Narodowym Muzeum Archeologicznym.
Pomniejsze ruiny znaleźć można również dalej na wschód – wczesne groby chrześcijańskie i pozostałości dawnych świątyń znajdujące się pod i w okolicy Bazyliki Mądrości Bożej, fundamenty budowli przylegające do Kościoła Świętego Jerzego, a nawet zachowane elementy drewniane, eksponowane w przejściu podziemnym jednej ze stacji metra. To wszystko nie pozwala zapomnieć, że miasto ma długą historię sięgająca do czasów starożytnych.
