Książka „Early Rome to 290 BC.The Beginnings of the City and the Rise of the Republic” autorstwa Guya Bradley’a to pozycja opowiadająca o najwcześniejszym okresie państwa rzymskiego. Czytelnik poznaje Rzym od późnej epoki brązu po 290 rok p.n.e. Książka została wydana przez Edinburgh University Press.
Książka została podzielona na 10 właściwych rozdziałów: pierwszy opowiada o źródłach, historykach antycznych i datowaniu najwcześniejszych wydarzeń w Rzymie; drugi o okresie przed klasycznym antykiem (epoka brązu); trzeci o mitach założycielskich Rzymu; czwarty o okresie królestwa; piąty o urbanizacji i ukształtowaniu się miasta; szósty o ekonomii i podziale społecznym; siódmy o Rzymie we wczesnej republice; ósmy o relacjach międzynarodowych Rzymu z innymi krajami; dziewiąty o podboju terenów Italii przez Rzym; dziesiąty o Rzymie w okolicach 300 roku p.n.e. Na koniec autor umieścić podsumowanie, które zgrabnie zbiera informacje z wcześniejszych rozdziałów w jedność.
Na końcu książki znajdziemy także chronologię, bibliografię czy indeks wyrażeń czy postaci. Pozycja wzbogacona jest licznymi czarno-białymi grafikami, szkicami oraz mapkami, które dodatkowo dają nam np. obraz, które tereny Rzymianie podporządkowali sobie w danym okresie oraz jak umiejscowione były okoliczne inne miasta latyńskie.
Książka w niezwykle interesujący sposób opowiada mnogość różnych zagadnień z tematyki antycznej i rzymskiej. Okres królestwa oraz wczesna republika rzymska już dla samych Rzymian z czasów Cycerona czy Liwiusza były niezwykle enigmatyczne. Dowodem na to jest fakt, że już samo określenie daty założenia Rzymu było trudne, a antyczni historycy bazowali na różnych przekazach lub zakładali własne prawdopodobne daty. Co interesujące, świetną pomocą dla współczesnych badaczy w tej materii są odkrycia archeologiczne, które pozwoliły ustalić, że ośrodki ludzkie w Lacjum występowały już pod koniec epoki brązu, czyli przed połową VIII wieku p.n.e.
W książce autor wielokrotnie odnosi się do źródeł, które cytuje, i którymi uzupełnia poruszane zagadnienia. Poznajemy różne odmiany mitu założycielskiego Rzymu, procesy przekształceniowe w społeczeństwie rzymskim, kształtowanie się religii, rozwój osady nad Tybrem, rywalizację w środku Italii, pierwsze porozumienia handlowe i polityczne (w tym z Kartaginą). Prawdopodobnie Rzymianie wysłali także, tak jak i Etruskowie i inne ludy zamieszkujące Italię, misję dyplomatyczną do Aleksandra Wielkiego po jego zwycięstwie nad Persami.
Czytając książkę „Early Rome to 290 BC” naprawdę wielokrotnie nie mogłem uwierzyć jak cenną dostałem w ręce pozycję. Tym co mnie zwłaszcza urzeka jest bardzo częste sięganie do źródeł przez autora i bazowanie na przekazach w sposób wiarygodny. Dla osób, które chciałyby poszerzyć swoją wiedzę o początkach Rzymu i przy okazji zaznajomić się z licznymi przekazami gorąco zachęcam do sięgnięcia po książkę.
