Książka “Hunowie” autorstwa Edwarda Arthura Thompsona napisana została w 1948 roku i miała na celu przybliżenie historii Hunów oraz opowiedzenie relacji panujących między Cesarstwem Rzymskim a tym wojowniczym i koczowniczym ludem w latach 370-470 n.e.
W dużej mierze, za sprawą Petera Heathera, książka pod koniec lat ’90 XX wieku została wydana ponownie. Ten słynny brytyjski historyk – pomimo śmierci autora – podjął się trudnego zadania przeanalizowania tez i materiałów ujętych w oryginalnej książce, a następnie zderzeniu tego z najnowszymi informacjami, odkryciami oraz analizami badaczy na świecie. Skutkiem tej ciężkiej pracy jest pozycja nietuzinkowa, którą postanowiło wydać Wydawnictwo PIW w Polsce.
Polskie wydanie książki jest bardzo dobre – twarda oprawa, elegancki papier, wyraźna czcionka. Początek pozycji to dwie ilustracje oraz oczywiście wstęp autora. Książka został podzielona na osiem rozdziałów, w których autor osobno skupia się m.in. na źródłach wspominających Hunów, ich historii oraz pochodzeniu, czasach Attyli, relacjach z cesarstwem zachodnio rzymskim i wschodnio rzymskim czy opisie społeczności huńskiej. Na końcu książki znajduje się bibliografia, wraz z indeksem, aneksami oraz przypisami. Niestety do wad należy zaliczyć fakt umieszczenia przypisów na końcu książki, co moim zdaniem jest dużym dyskomfortem dla Czytelnika, kiedy chce sięgnąć po więcej materiałów.
Książka jest bardzo wartościowa i jest z pewnością nieocenionym kompendium wiedzy na temat Hunów oraz ich oddziaływania na Rzym oraz Konstantynopol. Autor wyraźnie debatuje z dotychczasowym przekonaniem o wybitności Attyli, jako wodza i dyplomaty; porównując go między innymi z Czyngis-chanem. Co więcej, pojawiają się twierdzenia, jakoby Hunowie nie byli głównym czynnikiem prowadzącym Cesarstwo zachodnio rzymskie do upadku. Hunowie w rzeczywistości rozpoczęli masową inwazję na granice Cesarstwa, jednak ich dalsza obecność nad Dunajem w pewnym stopniu równoważyła siły i opóźniała rozkład państwa rzymskiego na osobne królestwa. Ponadto Hunowie, na przestrzeni kilkudziesięciu lat pojawiali się zarówno po stronie agresorów, jak i walczyli w armii rzymskiej jako najemnicy. Wynika to w dużej mierze z fałszywej dyplomacji Hunów, jak i braku koordynacji ich działań. Attyla w dużej mierze stał się czynnikiem, który starał się zcentralizować władzę i nadzorować poczynania różnych ludów barbarzyńskich.
Autor przedstawia nam także swoją opinię o Hunach, których w jasny sposób porównuje do swego rodzaju rozbójników, którzy wykorzystywali podległe im ludy do dostarczania armii, pożywienia i zajmowania się polem. W zamian nie dawali w praktyce nic. Co więcej, wielokrotnie pojawiają się opisy ich poczynań – zdobywanie i łupienie miast, mordowanie ludności, agresja i próba wymuszenia ustępstw ze strony Rzymian, żyjących na zachodzie i wschodzie. Świetnym podkreśleniem, jak słabym kolosem była konfederacja plemion pod panowaniem Attyli, jest fakt, że po jego śmierci całe Imperium uległo natychmiastowemu podziałowi. Co więcej, jego synowie albo stali się lokalnymi watażkami, albo najprawdopodobniej korzystali z uroków życia na dworze w Konstantynopolu.
Książka jest prawdziwą skarbnicą wiedzy oraz informacji o czasach końca IV i całego V wieku n.e. w dziejach Rzymian i Hunów. Autor przekazuje mnogość relacji oraz opisów z najlepszych zachowanych źródeł, które dodatkowo stara się analizować i konfrontować. Gorąco polecam.
Edward Arthur Thompson
Badacz dziejów późnego cesarstwa rzymskiego, podejmując się spisania historii Hunów, na wstępie musi zaznaczyć, że przedstawia swoim czytelnikom opowieść bez początku i bez końca, i do tego taką, w której trudno się zorientować. W niniejszej książce zatem musimy zadowolić się, wzorem niektórych Rzymian, rozpoczęciem opowieści o Hunach nie w Mongolii, lecz w dorzeczu Kubania, i od wyznania, że nie wiemy o nich nic pewnego aż do czasu, kiedy pod koniec IV wieku naszej ery napadli na Ostrogotów. Nasza opowieść zakończy się upadkiem imperium Attyli i bezpośrednim pokłosiem tego wydarzenia.
Produkt jest tymczasowo niedostępny
Specjalnie dla Czytelników !!! niższe ceny po kliknięciu w poniższy link i wpisaniu hasła do rabatu: imperiumromanum
