Książka „Wyprawa Cyrusa” autorstwa antycznego pisarza i wojskowego Ksenofonta to z pewnością dzieło nietuzinkowe. Dzięki najnowszemu wydaniu Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” mamy możliwość śledzić losy Spartan i Greków, którzy po zaciągnięciu się do armii Cyrusa Młodszego są zmuszeni wrócić do ojczyzny podróżując przez olbrzymie ziemie Persów. Wydarzenia opisane zostały przez Ksenofonta, żołnierza, a potem jednego z dowódców powracającego wojska greckiego.
Jest koniec V wieku p.n.e. Na tronie potężnej Persji zasiada Dariusz II, który musi przekazać władzę jednemu ze swoich synów. Wybiera starszego Artakserksesa II, który będzie musiał umocnić swoje panowanie i pokonać Cyrusa Młodszego, którego z kolei faworyzuje ich matka. Ambitny i utalentowany wojskowo Cyrus uważając, że bycie namiestnikiem we wschodniej części Imperium Perskiego nie jest wystarczające, zaczyna gromadzić i najmować wojska. Pod pretekstem zdławienia rebelii w jednym z regionów, rusza z potężnymi wojskami do serca Imperium. Najważniejszą rolę odegrać mają jego zaciężne wojska greckie, a w tym Spartanie, których dyscyplina oraz umiejętności wojskowe wprawiają go w zachwyt. Z powodu wojny peloponeskiej (431-404 p.n.e.), która wyniszczyła większość miast helleńskich Cyrus nie miał problemów z poszukiwaniem rekrutów wśród Greków czy Spartan. Pod koniec V wieku p.n.e. perspektywa dobrego zarobku oraz ewentualne polityczne korzyści ze zwycięstwa Cyrusa kusiły hoplitów.
Finalnie dochodzi do starcia pomiędzy armiami braci pod Kunaksą (obecny środkowy Irak) w 401 roku p.n.e., a Cyrus ginie. Liczące ponad 10 tysięcy wojsko greckie znajduje się w środku wrogiego Imperium, w okolicach Babilonu, i musi wrócić do domu. Pierwotny pomysł o negocjacjach pokojowych z Persami zostaje porzucony, kiedy wysokie dowództwo Greków zostaje podstępnie pojmane i stracone. Wśród nowo wybranych dowódców jest młody Ksenofont, który staje się prawdziwym liderem wyprawy powrotnej. Z racji, że sam jest autorem książki, nie brakuje tutaj samozachwytu nad samym sobą i podkreślania swojej roli w całej operacji. Nie ulega jednak wątpliwości, ze Ksenofont był wiodącą postacią w armii greckiej. Wszelkie propozycje odnośnie marszu czy taktyki były konsultowane i przegłosowywane. W ten sposób podjęto decyzję o wyborze drogi powrotnej wzdłuż Tygrysu i dotarcia przez górzyste tereny Kurdystanu i Armenii do Morza Czarnego. W trakcie tej drogi wojska greckie zmuszane są do odpierania ataków Persów, głównie konnicy, oraz dopasowania stylu walki do otoczenia i mobilnego wroga. Jak Ksenofont na końcu księgi siódmej podaje, cała wyprawa wgłąb Persji i z powrotem zajęła rok i trzy miesiące.
Opisana historia jest jak najbardziej prawdziwa i zaskakuje, że wciąż niepokuszono się o zekranizowanie tej niesamowitej kampanii. „Wyprawa Cyrusa”, znana także jako „Anabaza”, jest jednym z pierwszych pamiętników wojskowych, a z pewnością jedną z najciekawszych pozycji sięgających czasów antycznych. Czytając książkę mamy wrażenie, że to kolejna fantastyczna powieść historyczna, w której autor przedstawia nam emocje panujące w obozie czy na polu bitwy. Tym bardziej zaskakuje, że Ksenofont na stare lata w tak wspaniały sposób ujął całą historię i pozwala nam obecnie odtwarzać całą wyprawę.
Analizując utwór nie można zapomnieć o osobie, dzięki której możemy cieszyć się treścią w języku polskim. Książka składa się z obszernej i wartościowej przedmowy Pana Władysława Madydy, który przetłumaczył utwór z języka greckiego oraz siedmiu ksiąg. Tłumacz w niektórych miejscach wzbogacił tekst przypisami, w których wyjaśnia ważniejsze pojęcia lub kwestie. Jest to bardzo przydatne i wygodne rozwiązanie. Na końcu książki znajdują się spisy imion, nazw oraz ilustracji.
Przechodząc do wydania – należy podkreślić, że książka posiada bardzo ładną okładkę i jest w twardej oprawie. Załączono bardzo wyraźną i kolorową mapę Bliskiego Wschodu z oznaczeniem ważniejszych miast oraz marszem wojsk Cyrusa, a potem powrotem wojsk greckich do ojczyzny. W treści Czytelnik także gdzieniegdzie znajdzie czarno-białe ilustracje, które świetnie uzupełniają treść.
Podsumowując, pozycja jest absolutnie godna polecenia. Sprawdzi się jako prezent dla każdego pasjonata wojskowości czy świata starożytnego; zwłaszcza że w szkole zwykle nie porusza się tej historii na lekcjach. Z czystym sumieniem mogę polecić to wybitne dzieło.
Ksenofont
Wczesną jesienią 401 r. p.n.e. zaciężne wojsko greckie, liczące ponad 10 tysięcy żołnierzy – hoplitów i peltastów – rozpoczęło odwrót spod Babilonu w środkowej Mezopotamii, kierując się ku ziemiom ojczystym.
Jak do tego doszło, że grecka armia znalazła się w samym centrum potężnego perskiego imperium Achemenidów Dlaczego Grecy podjęli decyzję o odwrocie Czy zdołali przedrzeć się – zimą – przez wyżyny i góry Armenii, przez tereny wrogiego im mocarstwa i krainy półdzikich a często nieznanych im plemion Czy dotarli do rodzimych miast nad Morzem Egejskim.
Dokładną relację z całej wyprawy, absolutnie wyjątkowej w dotychczasowych dziejach, spisał i przekazał potomności Ksenofont, syn Gryllosa, Ateńczyk – najpierw zwykły żołnierz, a z czasem jeden z wodzów „wyprawy 10 tysięcy Greków” – gdy po latach osiadł w majątku ziemskim na Peloponezie i poświęcił się pisarstwu, głównie o tematyce historycznej, politycznej i filozoficznej. Wyprawa Cyrusa, znana też historykom jako Anabaza, to jego najwybitniejsze dzieło. Wartościowe zarówno ze względów literackich, jak i poznawczych. Możemy dzięki niemu śledzić losy całej ekspedycji, przyglądać się od środka funkcjonowaniu greckiej armii, obserwować zachowania hoplitów, a także dowiedzieć się o istnieniu i obyczajach ludów żyjących na peryferiach ówczesnego cywilizowanego świata – ludów, przez których ziemie ta armia wędrowała i z którymi staczała walki o przetrwanie.
Już w starożytności Wyprawa Cyrusa była wysoko ceniona: wzorował się na niej Flawiusz Arrian, styl Ksenofonta wychwalali Plutarch i Kwintylian, a dzieła ateńskiego historyka miał podobno zawsze przy sobie wódz rzymski Scypion Afrykański – uczył się z nich prowadzenia wojen. Zasłużonym uznaniem historyków oraz popularnością wśród czytelników Anabaza cieszy się do dziś.
Cena: 31,42 zł | Produkt jest dostępny
Specjalnie dla Czytelników !!! niższe ceny po kliknięciu w poniższy link i wpisaniu hasła do rabatu: imperiumromanum
