Ta strona nie może być wyświetlana w ramkach

Przejdź do strony

Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.

Noty tyrońskie – rzymski system szybkiego pisania

Ten wpis dostępny jest także w języku: angielski (English)

Psalm 68 zapisany notami tyrońskimi
Noty tyrońskie - rzymski system szybkiego pisania

Noty tyrońskie był to rzymski system szybkiego pisania, który pojawił się w ostatnich latach republiki rzymskiej. Zakładał stosowanie wielu skrótów. Noty nazywane były także  „znakami tirońskimi” (notae Tironianae).

Według Plutarcha, opracował je Tullius Tiro (Tyron), sekretarz Marka Tulliusza Cycerona (106-43 p.n.e.). By móc wiernie notować mowy swego pryncypała Tyron wymyślił rodzaj współczesnej stenografii. Specjalne skróty zastosowane przez Tyrona nazwano notami tyrońskimi. Istnieje również wersja przypisująca wynalezienie systemu szybkiego pisania – a tym samym i skrótów – poecie Enniusowi.

System Tyrona zyskał wielką popularność, posługiwali się nim pisarze zapisujący mowy urzędników występujących na zebraniach ludowych i w senacie, mowy, w których poruszano kwestie prawne i które niejednokrotnie same stawały się podstawą dla nowych praw. Pisarzy owych, z racji posługiwania się przez nich notami tyrońskimi zwano notariuszami. Pod koniec dawnej ery not było już około pięciu tysięcy, a zadania ich spisania podjął się Seneka Starszy (55 p.n.e. – ok. 40 n.e.).

Noty były mocno przetworzonymi i skrajnie uproszczonymi literami bądź fragmentami liter, z których pozostawał często jeden charakterystyczny element. Końcówki fleksyjne oznaczano poprzez układ kropek i przecinków o znaczeniu zależnym od położenia względem sąsiedniej litery. Do średniowiecznych systemów brachygraficznych weszło tylko kilka znaków wywodzących się z not tyrońskich. Dały one natomiast początek średniowiecznemu systemu skracania wyrazów poprzez znaki specjalne.

Źródła wykorzystane
  • Kumaniecki Kazimierz, Cyceron i jego współcześni, Warszawa 1989
  • Kumaniecki Kazimierz, Literatura rzymska. Okres cyceroński, Warszawa 1977

IMPERIUM ROMANUM potrzebuje Twojego wsparcia!

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na kanałach społecznościowych, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie. Nawet najmniejsze kwoty pozwolą mi opłacić dalsze poprawki, ulepszenia na stronie oraz serwer.

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM!

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM

Dowiedz się więcej!

Wylosuj ciekawostkę i dowiedz się czegoś nowego o antycznym świecie Rzymian. Wchodząc w poniższy link zostaniesz przekierowany do losowego wpisu.

Losowa ciekawostka

Losowa ciekawostka

Odkrywaj tajemnice antycznego Rzymu!

Jeżeli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wpisami na portalu oraz odkryciami ze świata antycznego Rzymu, zapisz się do newslettera, który jest wysyłany w każdą sobotę.

Zapisz się do newslettera!

Zapisz się do newslettera

Księgarnia rzymska

Zapraszam do kupowania ciekawych książek poświęconych historii antycznego Rzymu i starożytności. Czytelnikom przysługuje rabat na wszelkie zakupy (hasło do rabatu: imperiumromanum).

Zajrzyj do księgarni

Księgarnia rzymska

Raport o błędzie

Poniższy tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów