Na murach starożytnych Pompejów, Herkulanum i innych rzymskich miast archeolodzy odkryli tysiące napisów, które pozwalają zajrzeć w codzienne życie mieszkańców imperium. To tzw. graffiti – krótkie notatki, hasła polityczne, miłosne wyznania, a nawet obelgi. W przeciwieństwie do monumentalnych inskrypcji ku czci cesarzy, owe rysunki i napisy pozwalają usłyszeć autentyczny, często zabawny głos zwykłych Rzymian.
Graffiti zachowane na ścianach Pompejów ukazują niezwykłą różnorodność tematów. Można wśród nich znaleźć reklamy gladiatorskich walk, dowcipy, listy dłużników, a nawet rymowane obelgi. W jednym z napisów pewien mieszkaniec skarży się: Hospes, hic ego sum: miser sum, quia scabiem habeo – czyli: „Gościu, tu jestem: jestem nieszczęśliwy, bo mam świerzb”. Inne z kolei stanowią romantyczne wyznania w rodzaju: Voluptas cum amica est vita („Przyjemnością jest życie z ukochaną”).
Ciekawostką jest również to, że graffiti powstawało nie tylko w prywatnych domach, lecz także w łaźniach publicznych czy przy teatrach. Niekiedy stanowiło formę politycznej agitacji, np. nawoływania do popierania konkretnego kandydata w wyborach lokalnych. Dzięki temu dziś możemy poznać atmosferę życia społecznego prowincjonalnych miast rzymskich z niezwykłą bezpośredniością.
