Ta strona nie może być wyświetlana w ramkach

Przejdź do strony

Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.

Twarze Anny Perenny

Ten wpis dostępny jest także w języku: angielski (English)

Denar z 82 81 r. p.n.e. Moneta wybita przez Gajusza Anniusza z rodu Annia. Twierdzono iż ród ten wywodzi się od Anny Perenny
Denar z 82-81 r. p.n.e. Moneta wybita przez Gajusza Anniusza z rodu Annia. Twierdzono iż ród ten wywodzi się od Anny Perenny | Autor: Otto Nickl / Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International license

Anna Perenna, staroitalska bogini czczona w Rzymie i utożsamiana z Nowym Rokiem. Jej imię pochodzi od łacińskich słów: annis – rok i perennis – wieczny. Pochodzenie pierwotnego kultu bogini pozostaje zagadką. Prawdopodobnie wywodziło się z ludności zamieszkującej Półwysep Iberyjski jeszcze przed Grekami i Latynami. Kult Anny został zatem przywłaszczony przez Rzymian, którzy dostosowali go do swojego języka. Starożytni Rzymianie posiadali przeróżne wersje o pochodzeniu Anny Perenny.

Relacja Owidiusza

Owidiusz w swoim dziele pod tytułem „Fasti” daje opis wielu świąt i uroczystości rzymskich. W Księdze III opisuje festyn ku czci Anny Perenny. Święto obchodzono 15 marca w idy marcowe, uznawane za dzień Nowego Roku. W starym kalendarzu rzymskim to marzec był uznawany za pierwszy miesiąc roku. Gdy wszedł kalendarz juliański (46 p.n.e.) Nowy Rok przesunięto na 1 stycznia. W owe święto lud rzymski organizował wesołe zabawy na błoniach przy via Flamina. Rozkładano namioty i pod gołym niebem popijano wino oraz śpiewano wesołe piosenki. Owidiusz sam był uczestnikiem tych świąt, za nim musiał opuścić Rzym. Poeta podaje 3 historie mające wyjaśnić pochodzenie Anny Perenny oraz dzieje jej święta.

Anna i Dydona

Pierwsza wersja przytacza historię Anny jako siostry słynnej królowej Dydony. Dydona była królową Kartaginy, nieszczęśliwie zakochaną w Eneaszu, który zagościł w jej progach. Dydona chciała zaskarbić sobie miłość przybysza. Eneasz musiał jednak odpłynąć wierny swojemu przeznaczeniu. Opuszczona królowa ze złamanym sercem popełniła samobójstwo. Po śmierci królowej Kartaginie groził najazd tubylców. Anna zmuszona do ucieczki dotarła na wybrzeża Lancjum. Tam przypadkowo spotkał ją Eneasz, który gościnnie przyjął Annę w swoim pałacu. Pojawienie się Anny wywołało niechęć jego zazdrosnej żony Lawinii. We śnie Annie objawiła się zjawa Dydony. Duch ostrzegł ją przed nadchodzącym zagrożeniem ze strony Lawinii. Anna posłuchała rady i zniknęła. Rzuciła się w nurt rzeki Numicus, gdzie przyjął ją bóg Numicjusz. Poszukujący jej słudzy Eneasza dotarli do rzeki. Udało im się usłyszeć głos zaginionej. Anna oznajmiła im, że została nimfą i nosi teraz imię Anna Perenna, ponieważ pozostaje w rzece na wieczność. Słudzy uradowani odnalezieniem zaginionej spędzili dzień na świętowaniu. Według tej wersji stąd pochodzi zwyczaj radosnego świętowania – z powodu odnalezienia zaginionej, a także rodowód bogini. W „Eneidzie” Wergiliusza także występuje Anna jako siostra Dydony.

Secesja plebejuszy

Druga wersja ma swoje miejsce w trakcie pierwszej secesji plebejuszy (494 p.n.e.), gdzie plebejusze walczyli z patrycjuszami o swoje prawa polityczne. Strajkujący plebejusze opuścili miasto i przybyli na Świętą Górę (Mons Sacer). Powodem opuszczenia miasta była niechęć patrycjuszy do poboru do wojska. Z czasem zagroził im głód. Głodujących wykarmiła staruszka Anna, piekąc ciasto i rozdając ludowi. Po śmierci staruszki, w podzięce urządzano corocznie wesoły festyn. Na pamiątkę jej dobrodziejstwa.

Podstęp Anny

Trzecia historia jest wyjaśnieniem istnienia tradycji śpiewania wesołych piosenek, często obscenicznych, które lud śpiewał w idy marcowe. Anna jako bogini w porównaniu do innych bogiń z czasem się zestarzała. Pewnego dnia do Anny zwrócił się Mars z prośbą o pomoc. Bóg chciał, aby bogini pomogła mu zdobyć serce nieprzystępnej i surowej Minerwy. Anna Perenna wiedząc, że nic nie zdziała, wciąż zwodziła Marsa obietnicami pomocy. Zapowiedziała mu, że jego ukochana zjawi się niebawem u niego. I tak się stało. Mars nie wiedział jednak, że przyszła do niego nie Minerwa, a Anna w przebraniu panny młodej. Mars nie zwlekając rzucił się do ucałowania ukochanej. Z przerażeniem odkrył, że nie jest to jego wybranka. Rozbawiona staruszka wyśmiała zszokowanego boga, stroniąc sobie z niego żarty.

Jeszcze o kulcie

Lud rzymski utożsamiał Anne Perenne niekiedy z boginią księżyca, która wyznaczała  czas miesięcy w ciągu roku. Miejsca jej kultu są poświadczone w Buscemi na Sycylii i w Rzymie.

Autor: Aleksandra Zaporowska
Źródła wykorzystane
  • Anna Perenna – "pl.wikipedia.org"
  • Anna Perenna – "en.wikipedia.org"
  • Aleksander Krawczuk, Mitologia starożytnej Italii, Warszawa 1984

IMPERIUM ROMANUM potrzebuje Twojego wsparcia!

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na kanałach społecznościowych, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie. Nawet najmniejsze kwoty pozwolą mi opłacić dalsze poprawki, ulepszenia na stronie oraz serwer.

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM!

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM

Dowiedz się więcej!

Wylosuj ciekawostkę i dowiedz się czegoś nowego o antycznym świecie Rzymian. Wchodząc w poniższy link zostaniesz przekierowany do losowego wpisu.

Losowa ciekawostka

Losowa ciekawostka

Odkrywaj tajemnice antycznego Rzymu!

Jeżeli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wpisami na portalu oraz odkryciami ze świata antycznego Rzymu, zapisz się do newslettera, który jest wysyłany w każdą sobotę.

Zapisz się do newslettera!

Zapisz się do newslettera

Księgarnia rzymska

Zapraszam do kupowania ciekawych książek poświęconych historii antycznego Rzymu i starożytności. Czytelnikom przysługuje rabat na wszelkie zakupy (hasło do rabatu: imperiumromanum).

Zajrzyj do księgarni

Księgarnia rzymska

Raport o błędzie

Poniższy tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów