Edykt mediolański (Edictum Mediolanense) był to edykt ogłoszony wspólnie przez cesarza zachodniej części Imperium Rzymskiego Konstantyna Wielkiego oraz cesarza wschodniej części Licyniusza w 313 roku n.e. w Mediolanie. Zaprowadzał wolność wyznania wiary w Cesarstwie Rzymskim.
Od tej pory chrześcijanie bez przeszkód mogli wyznawać swoją religię. Na mocy edyktu nastąpił zwrot budynków i gruntów kościelnych gminom chrześcijańskim. Duży wpływ na powstanie edyktu miał sam Konstantyn I, który wydaje się, że w tym już czasie odczuwał bliższą więź z bóstwem chrześcijańskim.
Edykt w Mediolanie był kontynuacją Edyktu tolerancyjnego Galeriusza wydanego dnia 30 kwietnia roku 311 n.e. Był to pierwszy w dziejach akt prawny, ustanawiający wolność religijną dla chrześcijan na terenie Cesarstwa Rzymskiego. Nie zmienia to jednak postaci rzeczy, że w niektórych częściach Imperium lokalni władcy nie godzili się na jego postanowienia. Za triumf chrześcijaństwa uznaje się właśnie Edykt mediolański z roku 313 n.e. W praktyce dokument z Mediolanu gwarantował jedynie wolność religii, nie ustanawiając jej wyznaniem państwowym.
Fragment edyktu:
Gdy tak ja, cesarz Konstantyn Wielki, i jak również ja, cesarz Licyniusz August, zeszliśmy się szczęśliwie w Mediolanie i omawiali wszystko, co należy do pożytku oraz bezpieczeństwa publicznego, postanowiliśmy między innymi zarządzić to, cośmy dla wielu ludzi uważali za konieczne między innymi zarządzeniami, zdaniem naszym dla wielu ludzi korzystnymi, wydać przede wszystkim i to, które do czci bóstwa się odnosi, a mianowicie chrześcijanom i wszystkim dać zupełną wolność wyznawania religii, jaką kto zechce. W ten sposób bowiem bóstwo w swej niebieskiej siedzibie i dla nas, i dla wszystkich, którzy naszej poddani są władzy, zjednać będzie można i usposobić łaskawie. Ze zbawiennych więc i słusznych powodów postanowiliśmy powziąć uchwałę, że nikomu nie można zabronić swobody decyzji, czy myśl swą skłoni do wyznania chrześcijańskiego, czy do innej religii, którą sam za najodpowiedniejszą dla siebie uzna, a to dlatego, by najwyższe bóstwo, któremu cześć według swobodnego przekonania oddajemy, mogło nam we wszystkich okolicznościach okazać zwykłą swą względność i przychylność.
Analizując celowość wydania edyktu należy zaznaczyć, że politycznie dokument skierowany był przeciwko cezarowi Maksyminowi Daji, który we wschodnich prowincjach kreował się na Augusta. Za naleganiami swojego przełożonego Galeriusza odstąpił od prześladowań chrześcijan, jednak zwlekał z wypuszczeniem oskarżonych i więźniów. Po śmierci Galeriusza w marcu 311 roku n.e. Maksymin wznowił prześladowania we wschodniej części Imperium, zachęcając obywateli do wydawania wyznawców Chrystusa. Sytuacja na wschodzie uległa zmianie po porażce w wojnie domowej.
