Ta strona nie może być wyświetlana w ramkach

Przejdź do strony

Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.

Śmierć Cycerona

Ten wpis dostępny jest także w języku: angielski (English)

Obraz ukazujący śmierć Cycerona
Obraz ukazujący śmierć Cycerona

W 43 roku p.n.e. Cyceron znalazł się na liście proskrybowanych (wyjętych spod prawa), ułożonej przez triumwirów: Antoniusza, Oktawiana i Lepidusa. Największym zwolennikiem uśmiercenia mówcy był Antoniusz, który szczerze go nienawidził. Dnia 7 grudnia 43 roku p.n.e. Cyceron zginął w swojej willi w Formianum. Zabójstwo Cycerona wywołało wielkie poruszenie.

Cyceron był jednym z najzacieklej i najbardziej uparcie ściganych proskrybowanych polityków. Większość osób postronnych jednak nie udzielała informacji władzom o miejscu pobytu Cycerona, gdy ten opuścił Rzym. Wielkiego oratora darzono sympatią, a zarazem współczuciem. Cyceronowi nie udało się jednak unikać przeznaczenia wiecznie.

Dnia 7 grudnia 43 roku p.n.e. w jego willi w Formianum „zawitali” żołnierze Antoniusza. Tak ten moment opisał Plutarch:

W owej chwili nadeszli oprawcy: setnik Herenniusz i trybun wojskowy Popiliusz, którego Cyceron obronił niegdyś w procesie o ojcobójstwo, a z nim grupa pomocników. Zastawszy drzwi domu zamknięte, wyłamali je, ale Cycerona już tam nie było. Służba mówiła, że nie wie, gdzie pan przebywa. Dopiero jakiś młody człowiek imieniem Filologus, wychowanek i uczeń Cycerona, a wyzwoleniec brata Cyceronowego Kwintusa, powiedział trybunowi, że służba poniosła go w lektyce przez park i ocienione ścieżki w kierunku morza. Trybun wziął więc ze sobą kilku ludzi i ruszył z nimi okrężną drogą do wyjścia, a Herenniusz pobiegł przez park ścieżkami. Widząc go, Cyceron kazał służbie przystanąć i trzymając się lewą ręką za brodę, bo taki miał zwyczaj, wzrokiem niewzruszonym spojrzał na siepaczy. Twarz miał zarośniętą, okrytą kurzem i ściągniętą od trosk, tak że w chwili gdy Herenniusz zadał mu cios śmiertelny, prawie wszyscy zamknęli oczy. Z lektyki podał szyję pod miecz i tak został zabity – w sześćdziesiątym czwartym roku życia.

Plutarch, Cyceron, 48

Inni pisarze podali nieco odmienne szczegóły ostatnich chwil Cycerona. Liwiusz,  Appian i Waleriusz Maksymus wymieniają jako mordercę Gajusza Popiliusza Lenasa, a Kasjusz Dion napisał o przekłuciu języka Cycerona szpilką przez Fulwię, żonę Antoniusza. Liwiusz twierdził, że wierni niewolnicy gotowi byli go bronić, ale Cyceron, ujrzawszy siepaczy, kazał lektykę postawić na ziemi i wychyliwszy głowę spokojnie podał ją pod cios oprawcy.

Od ciała Cycerona, na rozkaz Antoniusza, odcięto ręce oraz głowę i zawieziono do Rzymu. Tam je przybito do mównicy na Forum Romanum, z której tak często przemawiał.

Źródła wykorzystane
  • Kumaniecki Kazimierz, Cyceron i jego współcześni, Warszawa 1989

IMPERIUM ROMANUM potrzebuje Twojego wsparcia!

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na kanałach społecznościowych, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie. Nawet najmniejsze kwoty pozwolą mi opłacić dalsze poprawki, ulepszenia na stronie oraz serwer.

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM!

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM

Dowiedz się więcej!

Wylosuj ciekawostkę i dowiedz się czegoś nowego o antycznym świecie Rzymian. Wchodząc w poniższy link zostaniesz przekierowany do losowego wpisu.

Losowa ciekawostka

Losowa ciekawostka

Odkrywaj tajemnice antycznego Rzymu!

Jeżeli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wpisami na portalu oraz odkryciami ze świata antycznego Rzymu, zapisz się do newslettera, który jest wysyłany w każdą sobotę.

Zapisz się do newslettera!

Zapisz się do newslettera

Księgarnia rzymska

Zapraszam do kupowania ciekawych książek poświęconych historii antycznego Rzymu i starożytności. Czytelnikom przysługuje rabat na wszelkie zakupy (hasło do rabatu: imperiumromanum).

Zajrzyj do księgarni

Księgarnia rzymska

Raport o błędzie

Poniższy tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów