Ta strona nie może być wyświetlana w ramkach

Przejdź do strony

Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.

Recenzja: Caracalla in Egypt (A.D. 215–216)

Adam Łukaszewicz

Ten wpis dostępny jest także w języku: angielski (English)

Caracalla in Egypt (A.D. 215–216)

Książka „Caracalla in Egypt (A.D. 215–216)” autorstwa profesora Adama Łukaszewicza to pozycja napisana w języku angielskim i skupiająca się na wydarzeniach z lat 215-216 n.e., kiedy to panujący cesarz Karakalla udał się w podróż na wschodnie tereny imperium rzymskim. W trakcie pobytu w Aleksandrii, według przekazów pisarzy antycznych, miało dojść, na jego rozkaz, do wymordowania mieszkańców miasta.

Autor jest wybitnym specjalistą w swojej dziedzinie, a książka powstała na bazie prowadzonych przez niego badań w Aleksandrii w 1993 roku. Pierwotnie książka wydana została jako praca habilitacyjna pod polskim tytułem „Aegyptiaca Antoniniana. Działalność Karakalli w Egipcie (215-216)”. Wydanie nowe, w języku angielskim, ma udostępnić analizę i wnioski polskiego naukowca na rynku międzynarodowym. Dodatkowo autor dopisał dziesiąty rozdział (nieobecny w wersji polskiej), w którym uwzględnia badania późniejsze (po 1993 roku), a które jego zdaniem podkreślają jego spojrzenie na wydarzenia z 215-216 roku.

Tak jak zostało wspomniane, autor podzielił pracę na dziesięć rozdziałów, w których kolejno omawia wydarzenia z 215-216 roku i jego podróży z obecnej Turcji do Egiptu, a finalnie pobytu w Aleksandrii. Sama wyprawa Karakalli na wschód miała przede wszystkim charakter propagandowy i sentymentalny, z racji na uwielbienie dla postaci Aleksandra Wielkiego. Niewykluczone także, że otoczenie władcy czyniło przygotowania na planowaną wyprawę partyjską w nadchodzących latach.

Według analizy pozostawionych źródeł starożytnych oraz współczesnych prac i badań autor wysnuł wniosek, że Karakalla pierwszych egzekucji dokonał jeszcze przed wejściem do Aleksandrii, kiedy to delegacja mieszkańców przywitała go i domagała się od niego pewnych zobowiązań. Początkowo pozytywnie nastawiony władca, finalnie skazał przybyłych ludzi na śmierć. Późniejszy pobyt Karakalli w Aleksandrii wiązał się z licznymi zadaniami administracyjnymi i sądowymi. Karakalla wyrażał także swoje niezadowolenie wobec władz miasta, które wysłały wcześniej do niego kolejnych posłów. W trakcie pobytu Karakalli także doszło do pewnych niepokojów (np. wydalenie „prawdziwych Egipcjan” z miasta czy bunt tkaczy lny).

W kwietniu 216 roku miały miejsce liczne festiwale i ceremonie. Na czas planowanej deifikacji Karakalli wezwano młodzieńców z miasta, by stawili się w danym miejscu – spośród nich bowiem chciał on wybrać najokazalszych mężczyzn i włączyć do swojej falangi, tworzonej na cześć Aleksandra Wielkiego, a która zapewne miała wziąć udział w planowanej wyprawie na Partię. O wyznaczonej porze, w wyznaczonym miejscu, zjawiły się tysiące młodych mężczyzn. Z czasem miejsce zbiórki opuścił Karakalla, a pomiędzy żołnierzami Karakalli i młodymi Aleksandryjczykami doszło do niepokojów i walk. Przybyły ponownie Karakalla uznał to za rebelię i skazał młodzieńców na śmierć, a miasto na pogrom (tzw. Magna caedes). Żołnierze rzymscy wtargnęli do miasta i zaczęli dokonywać gwałtów oraz grabieży.

Co interesujące jednak, popularność Karakalli, pomimo tych wydarzeń, była wciąż wysoka w prowincjach; wynikało to zapewne z wydanego wcześniej edyktu Karakalli o uznaniu wszystkich wolnych mieszkańców imperium za obywateli rzymskich.

Przechodząc do oceny książki – absolutnie nie można odmówić autorowi olbrzymiej wiedzy, merytoryki oraz ilości źródeł i opracowań z jakiej korzystał przy pisaniu pracy. Wnioski są klarowne, a autor przedstawia mnogość interpretacji wydarzeń, zarówno wśród antycznych pisarzy, jak i współczesnych badaczy. Do minusów pozycji mogę podać jedynie fakt nie umieszczenia tłumaczeń cytatów, podanych najczęściej w grece lub łacinie. Niestety dla osób takich jak ja – pasjonujących się dziejami antycznymi, jednak bez znajomości tych języków – jest to duża strata. Z pewnością cytaty wnoszą wiele interesujących treści i wymagałyby umieszczenia tłumaczenia chociaż w przypisach.

Przechodząc do wydania książki – pozycja wydana została przez Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, w twardej i eleganckiej oprawie. Książka wydrukowana została na ładnym papierze, a dodatkowo dla wygody Czytelnika przypisy umieszczone na dole książki. Na końcu utworu znajduje się bibliografia, skróty, indeks oraz zamieszczono wybrane kolorowe fotografie autora z Egiptu. Z pewnością należy docenić fachowe przygotowanie książki do druku.

Podsumowując, książka nie jest wskazana dla każdego Czytelnika. Brak tłumaczeń przypisów jest moim zdaniem dużą wadą publikacji i utrudnia niekiedy zrozumienie w pełni kontekstu. Podkreślić jednak należy, że autor zebrał olbrzymią ilość informacji odnośnie wydarzeń z okresu 215-216 we wschodnich prowincjach państwa rzymskiego. Osoby zainteresowane tą tematyką, z pewnością pozyskają liczne dane oraz wartościową literaturę.

Caracalla in Egypt (A.D. 215-216)

Adam Łukaszewicz

Caracalla in Egypt (A.D. 215–216)

Cesarz rzymski Marek Aureliusz Sewer Antoninus (188-217) żył tylko 29 lat, a cesarstwem rządził od 211 r. do 217 r. Był starszym synem Lucjusza Septymiusza Sewera i Julii Domny. Wychowywał się w środowisku zainteresowanym filozofią. Karakalla to przezwisko, które w starożytnych źródłach pojawia się w formie Karakallos (Caracallus) i oznacza płaszcz, którego cesarz często używał. Nowożytna nauka przyjęła ten przydomek, aby uniknąć pomyłek z innymi Markiem Aureliuszem znanym z historii rzymskiej. Po krótkim wspólnym panowaniu z bratem Publiuszem Septymiuszem Getą, Karakalla kazał go zamordować, prawdopodobnie pod koniec 211 r. W 212 r. cesarz nadał obywatelstwo rzymskie wszystkim mieszkańcom państwa. Jego marzeniem był podbój Wschodu i stworzenie światowego imperium. Karakalla był wielbicielem Aleksandra Wielkiego. Podobnie jak jego idol, nie stronił od pełnego niedogodności życia wojskowego i cieszył się popularnością wśród żołnierzy. Jednak gorący temperament i gwałtowne maniery Karakalli doprowadziły go do aktów okrutnej tyranii. Niniejsze opracowanie dotyczy tajemniczego epizodu wojny prowadzonej przez Karakallę na Wschodzie, co wpisywało się w naśladownictwo Aleksandra Wielkiego. W grudniu 215 r. cesarz przybył do Aleksandrii, egipskiej metropolii założonej przez Aleksandra. Jednak zamiast świętować pobyt w Egipcie, Karakalla skazał na śmierć zarządców prowincji i przedstawicieli lokalnego rzemiosła, a w kwietniu 216 r. dokonał masakry mieszkańców miasta.

Produkt jest tymczasowo niedostępny

Specjalnie dla Czytelników !!! niższe ceny po kliknięciu w poniższy link i wpisaniu hasła do rabatu: imperiumromanum

Kup teraz!

IMPERIUM ROMANUM potrzebuje Twojego wsparcia!

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na kanałach społecznościowych, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie. Nawet najmniejsze kwoty pozwolą mi opłacić dalsze poprawki, ulepszenia na stronie oraz serwer.

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM!

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM

Dowiedz się więcej!

Wylosuj ciekawostkę i dowiedz się czegoś nowego o antycznym świecie Rzymian. Wchodząc w poniższy link zostaniesz przekierowany do losowego wpisu.

Losowa ciekawostka

Losowa ciekawostka

Odkrywaj tajemnice antycznego Rzymu!

Jeżeli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wpisami na portalu oraz odkryciami ze świata antycznego Rzymu, zapisz się do newslettera, który jest wysyłany w każdą sobotę.

Zapisz się do newslettera!

Zapisz się do newslettera

Księgarnia rzymska

Zapraszam do kupowania ciekawych książek poświęconych historii antycznego Rzymu i starożytności. Czytelnikom przysługuje rabat na wszelkie zakupy (hasło do rabatu: imperiumromanum).

Zajrzyj do księgarni

Księgarnia rzymska

Raport o błędzie

Poniższy tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów