Rozdziały
Eskulap był to rzymski bóg sztuki lekarskiej. Jego dziećmi byli: Higieja, Iaso, Aceso, Aglaja, Panakeja, Meditrina, Machaon, Telesphorus i Aratus. Jego greckim odpowiednikiem był Asklepios, od którego większość informacji została zaczerpnięta dla rzymskiej mitologii. Eskulap był często wiązany z Veiovis’em, bardzo starym bóstwem rzymskim. Eskulap był jednym z wielu synów Koronis i Apolla, z którym dzielił epitet Paean („Uzdrowiciel”). Laska Eskulapa po dziś dzień jest symbolem medycyny.
Jego matka, Koronis, została zabita za bycie niewierną Apollonowi i złożona na stosie pogrzebowym. Jednak jej nienarodzone dziecko zostało uratowane z jej łona. Inna z kolei historia mówi o tym, że Koronis zmarła w czasie porodu, a syna uratował Apollo, wyjmując go z łona ciała matki, znajdującego się na stosie. Od tego wydarzenia Eskulap otrzymał swoje imię. Apollo następnie zaniósł dziecko do centaura Chirona, który zaopiekował się młodym bogiem i wyuczył go sztuki lekarskiej.
Żoną Eskulapa była Epione, z którą miał 6 córek i 3 synów. Jego syn Aratus pochodził ze związku z Aristodamą. Eskulap zginął rażony piorunem przez Jowisza za wskrzeszenie herosa, Hippolytosa.
Atrybutami Asklepiosa były węże owinięte wokół laski, szyszki świerka, wieńce laurowe, czasami koza lub pies.
Asklepios do panteonu rzymskich bóstw przyjęty został w 291 roku p.n.e., kiedy podczas zarazy, zbudowano mu świątynię na wysepce w Tybrze. Jednak dopiero w II wieku n.e. stał się ważnym dla Rzymian bogiem, który był już nie tylko uzdrowicielem ciała, ale także zbawcą dusz. Postawa poprawna moralnie gwarantowała jego wyznawcom wtajemniczenie w życie pośmiertne.
Powiązania z Jezusem
Chrześcijanie byli wrogo nastawieni do tego powracającego (w II wieku n.e.) do łask kultu, gdyż istniało wiele podobieństw między Chrystusem i Asklepiosem. Obaj byli zrodzeni z Boga i kobiety, byli miłosierni, mieli moc uzdrawiania oraz niesienia pomocy potrzebującym – przy czym Asklepios takiej pomocy udzielał jedynie osobom sprawiedliwym. Wyraz niechęci ze strony wyznawców Jezusa z Nazaretu znaleźć możemy w tekstach Tertuliana, Laktancjusza czy Euzebiusza. Uważali oni Asklepiosa za fałszywą kopię swojego Mesjasza. Stosunek chrześcijan uległ złagodzeniu za sprawą Klemensa z Aleksandrii(II-III wiek n.e.), który doceniał pozytywne cechy kultu.
Skąd jednak tak duża popularność Asklepiosa? W świecie greko-rzymskim ludzie cenili sobie zdrowie, gdyż uważali je za źródło szczęścia. Bóstwo to było bliskie wszystkim warstwom społecznym: zarówno patrycjuszom jak i plebejuszom. W całym Imperium powstawały świątynie – Asklepiony – które w dużej części finansowane były z prywatnych datków bogatszych warstw. Dowodzi to jak wielu wierzących zgromadził kult Asklepiosa.
Asklepiony
Asklepiony, będące świątynią Asklepiosa, pełniły również funkcje szpitali oraz sanatoriów. Chorzy byli poddawani zabiegom oczyszczającym, takim jak posty i kąpiele, oraz zabiegom magicznym (które zwalczał Hipokrates). Główną metodą uzdrowienia był hipnotyczny sen na terenie świątyni. O takim uzdrowieniu pisze Arystofanes w komedii Plutos. Uzdrowieni pozostawiali ekswota przedstawiające uleczone części ciała (np. ręce, nogi); spisywali historię choroby i uleczenia w formie inskrypcji pozostawianych w świątyni; wrzucali monety do świętej sadzawki.
Później cesarz Klaudiusz wydał rozporządzenie nadające wolność każdemu niewolnikowi, który został tam uzdrowiony.
