Ta strona nie może być wyświetlana w ramkach

Przejdź do strony

Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.

Kolos z Kapitolu

Ten wpis dostępny jest także w języku: angielski (English)

Kolos z Kapitolu
Kolos z Kapitolu

W Muzeach Kapitolińskich możemy podziwiać kolosalnych rozmiarów marmurową rzeźbę, przedstawiającą Marsa Mściciela (Mars Ultor). Nie jest to jednak zwyczajne wyobrażenie Marsa – zdaniem niektórych badaczy, w tym przypadku bóg ma rysy Pyrrusa, wielkiego wodza i króla Epiru.

Pyrrus

Żyjący na przełomie IV i III w. p.n.e. Pyrrus (Pyrrus I), był królem Epiru wywodzącym się z plemienia Mollossów. Jego panowanie było ukierunkowane na przekształcenie Epiru w imperium. Konsekwentnie dążąc do realizacji tego zamierzenia Pyrrus toczył nieustanne wojny: m.in. z Macedonią, Rzymem czy Kartaginą. Wezwany przez greckie kolonie (Magna Graecia) walczył z Rzymem o dominację w południowej Italii. Podczas tej wojny odniósł szereg zwycięstw nad Rzymianami, w tym pod Herakleą i Ausculum, jednak poniesione w tych bitwach straty były ogromne (szczególnie pod Ausculum), stąd wzięło się popularne określenie „pyrrusowe zwycięstwo”.

Pyrrus zginął podczas szturmu na Argos, walcząc w pierwszej linii wzorem Aleksandra Wielkiego. W osobie króla Epiru świat hellenistyczny stracił jednego ze swych najzdolniejszych wodzów oraz autora niezachowanych prac z dziedziny wojskowości, a także pamiętników. Następcą Pyrrusa na tronie Epiru został jego syn – Aleksander II.

Kolos z Kapitolu

Omawiany posąg jest jedną z tych rzeźb eksponowanych w Muzeach Kapitolińskich, które robiąc największe wrażenie na odwiedzających. Marsa Mściciela odkryto w XVI w. na terenie dawnego Forum Nerwy, wtedy też na podstawie detali (wizerunków słoni przy frędzlach pancerza) uznano, że pierwowzorem postaci boga był Pyrrus. Figura początkowo zdobiła domy rzymskich patrycjuszy, aż w 1736 roku przejął ją papież Klemens XII i cztery lata później umieścił na Kapitolu.

Najprawdopodobniej zachowana rzeźba jest kopią figury pierwotnie wykutej w czasach Augusta i ustawionej w świątyni Marsa na Forum Augusta w Rzymie, w charakterze rzeźby kultowej. Rzeźbiarz, twórca oryginału, starał się w swoim przedstawieniu uchwycić styl artystyczny stosowany w IV w. p.n.e., czyli w czasach Pyrrusa.

Zachowany egzemplarz powstał najprawdopodobniej w czasach panowania Antoninów koniec panowania Trajana, lub początek panowania Hadriana), na co wskazuje kilka detali (szczególnie szczegółów włosów i brody), charakterystycznych dla sztuki tego okresu, a które z pewnością odróżniały go od augustiańskiego oryginału. Część badaczy uważa, że antoniniańskie korekty dowodzą, że kolos nie był wykorzystywany jako rzeźba kultowa, a raczej jako ozdoba na Forum Nerwy, gdzie został odnaleziony.

Autor: Krzysztof Kaucz

IMPERIUM ROMANUM potrzebuje Twojego wsparcia!

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na kanałach społecznościowych, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie. Nawet najmniejsze kwoty pozwolą mi opłacić dalsze poprawki, ulepszenia na stronie oraz serwer.

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM!

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM

Dowiedz się więcej!

Wylosuj ciekawostkę i dowiedz się czegoś nowego o antycznym świecie Rzymian. Wchodząc w poniższy link zostaniesz przekierowany do losowego wpisu.

Losowa ciekawostka

Losowa ciekawostka

Odkrywaj tajemnice antycznego Rzymu!

Jeżeli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wpisami na portalu oraz odkryciami ze świata antycznego Rzymu, zapisz się do newslettera, który jest wysyłany w każdą sobotę.

Zapisz się do newslettera!

Zapisz się do newslettera

Księgarnia rzymska

Zapraszam do kupowania ciekawych książek poświęconych historii antycznego Rzymu i starożytności. Czytelnikom przysługuje rabat na wszelkie zakupy (hasło do rabatu: imperiumromanum).

Zajrzyj do księgarni

Księgarnia rzymska

Raport o błędzie

Poniższy tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów