Książka o tytule „O całości dziejów albo o pochodzeniu i czynach narodu rzymskiego. O pochodzeniu i czynach Gotów” to pierwsze polskie tłumaczenie dwóch antycznych tekstów źródłowych autorstwa Jordanesa, które przetłumaczył i opatrzył komentarzem oraz wstępem Bartosz J. Kołoczek. Pozycja została wydana przez wydawnictwo Historia Iagellonica.
Jak zawsze, sięgając po pozycje wydane przez Historia Iagellonica, spodziewałem się bardzo dobrej jakości książki zarówno pod względem merytorycznym, jak i redakcyjnym. Ponownie się nie pomyliłem. Książka została wydana w twardej i eleganckiej oprawie, przypisy umieszczono na dole stron, a podział opracowania jest jasny i klarowny, bez literówek.
Tytuł książki mówi nam z jakimi tytułami antycznymi będziemy mieli szansę się zapoznać. Tym razem autorem wybitnego tłumaczenia z łaciny jest Bartosz J. Kołoczek, który na tapetę wziął dwie prace „O całości dziejów albo o pochodzeniu i czynach narodu rzymskiego” (w skrócie Romana) oraz „O pochodzeniu i czynach Gotów” (w skrócie Getica). Oba tytuły nie doczekały się dotychczas tłumaczenia i opracowania na język polski, a co ciekawe w niewielu ojczystych, współczesnych językach są one na tę chwilę dostępne.
Jak wygląda konstrukcja opracowania? Pierwszych około 90 stron autor poświęca bardzo gruntownemu przeanalizowaniu i przedstawieniu sylwetki Jordanesa, którego życie jest niezwykle enigmatyczne i mało znane współczesnym badaczom. Mała ilość informacji, które zachowały się do naszych czasów, w praktyce uniemożliwiają opisanie biografii Jordanesa. Większość informacji o jego życiu to hipotezy i starcia naukowców na polu badawczym. Pewnym jest, że Jordanes żył w VI wieku i był powiązany zarówno ze światem rzymskim jak i gockim; co więcej jak sam mówi, jego dziadek Paria był sekretarzem na dworze plemienia Alanów.
Oba tytuły antyczne „O całości dziejów albo o pochodzeniu i czynach narodu rzymskiego” oraz „O pochodzeniu i czynach Gotów” powstały, zgodnie z informacją od Jordanesa, na prośbę przyjaciół. Pierwsze dzieło miało na celu przedstawienie streszczonych dziejów państwa rzymskiego i uwypuklenie wydarzeń tragicznych, które „szarpały” cesarstwem, zanim chrześcijaństwo stało się decydującą religią; w ten sposób Jordanes chciał zaprzeczyć pojawiającemu się przekonaniu, jakoby to zmiana wiary w społeczeństwie rzymskim doprowadziła do degrengolady państwa. Druga praca, poświęcona Gotom, miała na celu poprawienie wizerunku wspomnianego plemienia i niejako włączenie go do kręgu cywilizacji antycznej. Pojawiają się tutaj liczne nawiązania do mitologii greckiej i rzymskiej: Amazonki, wojna trojańska itp. Dzicy Goci, którzy dla wielu byli nieznani, pokonali Rzym i zepchnęli je ku stopniowemu upadkowi. Jordanes, będący w pewien sposób związany z Gotami, starał się zarysować dziejowość plemienia, posiłkując się przede wszystkim Kassjodorem i jego, zaginionym obecnie, monumentalnym dziełem: „Historia Gotów”.
Jak zaznacza autor tłumaczenia, Jordanes nie był bezmyślnym autorem, który kopiował przemyślenia innych antycznych autorów, a miał także własne racje. W niespokojnych czasach, kiedy cesarstwo Justyniana Wielkiego przeżywało kryzysy, autor snuł wizje i szukał odpowiedzi na nurtujące pytania, trapiące ówczesnych.
We wspomnianym opracowaniu autor przekładu umieścił bardzo szeroką analizę twórczości Jordanesa, a w tym polemikę naukową na ich temat; ocenił wiarygodność treści przekazywanych przez antycznego pisarza, styl pisarski, a także zawarł własne przemyślenia. Bardzo ciekawą częścią było także posłowie autora tłumaczenia, w którym przedstawił on nam swoją pracę nad tą książką, motywację oraz proces rozrostu dzieła. Na dodatek umieszczono pokaźną bibliografię, w której umieszczono pozycje traktujące o postaci Jordanesa; oraz załączono na końcu aneks, a w nim tłumaczenie biografii Attyli autorstwa Filipa Kallimacha, humanisty z XV wieku, który opierał się m.in. na twórczości Jordanesa.
Na samym końcu książki znajdziemy spis władców rzymskich i gockich, także spis postaci.
Odnośnie tłumaczenia – autor absolutnie wykonał świetną robotę, oprawiając tłumaczenie licznymi przypisami z dodatkowymi informacjami, źródłami czy wskazaniem błędów autora antycznego; jak Pan Bartosz zaznacza, są tłumaczenia w których tłumacze świadomi błędu przekładanego tekstu wprowadzają poprawki, tak aby tekst miał większą wartość merytoryczną. Nasz tłumacz jest zwolennikiem wiernego tłumaczenia.
Reasumując, do rąk Czytelnika trafia prawie 400 stron wartościowej treści, gdzie 250 stron stanowi tłumaczenie Pana Bartosza. Polscy pasjonaci i historycy mają szansę sięgnąć po tytuły antyczne, które dotychczas dostępne były jedynie w oryginale i kilku innych wybranych językach. Pan Bartosz i wydawnictwo wykonali bardzo dobrą pracę, a książka jest zwieńczeniem ciężkiej pracy. Gorąco polecam!
Jordanes (przekład: Bartosz J. Kołoczek)
O całości dziejów albo o pochodzeniu i czynach narodu rzymskiego. O pochodzeniu i czynach Gotów
Oddajemy do Państwa rąk pierwszy przekład na język polski całej twórczości Jordanesa, jednego z najciekawszych łacińskich autorów późnego antyku. Żyjący w połowie Vi w. we wschodniej części cesarstwa Jordanes jest autorem oryginalnej, choć współcześnie mało znanej kroniki powszechnej De summa temporum, w której dzieje świata starożytnego widziane z perspektywy chrześcijańskiej połączone zostały ze zmiennymi losami imperium rzymskiego.
Obecnie Jordanes jest jednak kojarzony – i to nie tylko przez zawodowych starożytników i mediewistów, ale też zwykłych pasjonatów historii – główne za sprawą swojego drugiego dzieła – Getica. W wielu krajach zainteresowanie tą częścią twórczości Jordanesa nierozerwalnie wiąże się z informacjami podawanymi przez niego na temat siedzib, pochodzenia i losów poszczególnych barbarzyńskich ludów. To właśnie Jordanesowi zawdzięczamy pasjonujący opis wędrówki Gotów z na wpół mitycznej, skąpanej w mroku i skutej lodem Skandii, relację z rzymskiego poselstwa do stolicy demonicznego władcy Hunów Attyli czy wreszcie epicki opis bitwy na Polach Katalaunijskich, który szczególnie bliski może wydawać się fanom prozy Johna Ronalda Reuela Tolkiena. Na gruncie polskim największa uwagę przykuwały natomiast jego wzmianki na temat Słowian, którzy u schyłku rządów Justyniana Wielkiego zaczęli coraz śmielej zaznaczać swoją obecność na północnych rubieżach imperium.
Produkt jest tymczasowo niedostępny
Specjalnie dla Czytelników !!! niższe ceny po kliknięciu w poniższy link i wpisaniu hasła do rabatu: imperiumromanum
