Dzieła wybitnego rzymskiego mówcy, polityka i filozofa Marka Tulliusza Cycerona (3 stycznia 106 p.n.e.- 7 grudnia 43 p.n.e.) są niewątpliwie ikoną kultury antycznej, która dała podstawy naszej cywilizacji pod względem prawnym, obyczajowym i społecznym.
Rzymski myśliciel wywarł ogromny wpływ na późniejsze epoki, które doceniły jego retoryczny kunszt i zmysł polityczny. Cyceron nie zasłynął jedynie ze znanego sporu z Katyliną i ze swoich mów do senatu. Jego dzieła poruszają problemy dotyczące idei państwowości i obowiązków obywatelskich, ale i nie stronią od zawiłych problemów natury egzystencjalnej. Najsłynniejsze utwory Cycerona to jego dialogi O państwie, O prawach i Rozprawy tuskulańskie. Poznając recepty Cycerona na fundamentalne problemy ludzkości z pewnością urealni nam się sylwetka tego wybitnego rzymskiego myśliciela.
W swoim dziele O państwie Cyceron rozważa zalety i wady poszczególnych ustrojów. Zarysowują nam się różne możliwości, władzę można oddać jednemu człowiekowi, wybranym ludziom, albo ludowi. Polityk ma na uwadze, że najistotniejsza we władzy jest jej funkcja społeczna. I tak wadą królestwa jest zbyt wielka autonomia króla, który nie musi się liczyć z niczyją opinią, jeśli chodzi o rządy elity to masy są najbardziej poszkodowane i nie mają one większych praw, w przypadku rządów ludu nie ma podziału na godności i taka równość jest niesprawiedliwa. W trakcie dysputy o ustrojach nasuwa się dość idealistyczny wniosek, że najlepiej byłoby stworzyć jakiś czwarty rodzaj ustroju, który łączyłby cechy tych trzech ustrojów. Dziś te spostrzeżenie wydaje się banalne, ale ponad dwa tysiące lat temu taki postulat był z pewnością przełomowy.
W dyspucie O prawach Cyceron posłużył się formą dialogu, w którym rozważa się o naturze prawa i jego źródłach. Myśliciel uznał rozum jako narzędzie pozwalające człowiekowi odkrywać mądrość i łączące nas z bogami. To właśnie rozum jest tym co tworzy prawo. Skoro rozum został podarowany człowiekowi przez naturę to właśnie z niej ma się ostatecznie wywodzić prawo. Cyceron poza polityką i prawem interesował się filozofią, która nie dawała jednego rozwiązania i skłaniała do poszukiwań prawdy z wielu perspektyw. Sam Cyceron zmęczony politycznymi sporami chętnie uciekał w rozmyślania o naturze cnoty. W swoich słynnych Rozprawach tuskulańskich Cyceron wyznaje Brutusowi, że po zajęciach życia codziennego uwielbia oddawać się rozważaniom filozoficznym.
Niewątpliwie Cyceron jest jedną z najbarwniejszych osobistości intelektualnych Starożytnego Rzymu. Poznając jego myśl i biografię możemy poczuć ducha epoki i choć na chwilę poczuć wieź z tradycją antyczną, z której nieświadomie czerpiemy i korzystamy przez całe nasze życie. Imperium Rzymskie kojarzy nam się słusznie z rozwiniętym prawodawstwem, ale miało ono wielki wpływ, także na zachowanie w pamięci potomnych myśli starożytnych Greków a pisarze tacy jak Cyceron utrwalali je w rzymskiej odsłonie.
