Rozdziały
Marek Wipsaniusz Agrypa lub Agryppa (Marcus Vipsanius Agrippa) urodził się 63 roku p.n.e. Wybitny polityk i dowódca wojskowy. Zięć, minister i przyjaciel cesarza Augusta. Był rówieśnikiem Oktawiana i studiował razem z nim w Apolonii.
Marek był synem Lucjusza Wipsaniusza Agrypy. Jego starszy brat nosił to samo imię co ojciec, z kolei siostra nosiła imię Wipsania Polla. Rodzina Marka nie miała znaczącej roli w życiu publicznym Rzymu.
Od najmłodszych lat młody Oktawian miał zapewnione dobre wykształcenie i opiekę. Uczono go łaciny i greki oraz dobrego wysławiania się w obu językach. Jako że Marek był w tym samym wieku co Oktawian, byli razem edukowani i zostali wielkimi przyjaciółmi. Pomimo związku rodziny Agrypy z rodem Cezara, starszy brat Marka trafił w trakcie wojny domowej w latach 40 p.n.e. do obozu Pompejusza pod dowództwo Katona Młodszego w Afryce. Kiedy siły Katona zostały pokonane, brat Agrypy został wzięty do niewoli i za wstawiennictwem Oktawiana wypuszczony.
Za jego radą po zamachu na Gajusza Juliusza Cezara, Oktawian wyruszył natychmiast do Rzymu. Agrypa odegrał znaczącą rolę w wojnie przeciwko Lucjuszowi Antoniuszowi i Fulwii, bratu i żonie Marka Antoniusza, zakończonej zdobyciem Peruzji.
Dwa lata później stłumił powstanie w Galii i przekroczył Ren dla ukrócenia agresji Germanów. Po powrocie odrzucił triumf, ale przyjął konsulat w 37 roku p.n.e. Przygotował wojnę z Sekstusem Pompejuszem rozbudowując porty i szkoląc flotę w sztucznym Porcie Julijskim zbudownym w pobliżu Baiae. Następnie jako dowódca floty pokonał Sekstusa Pompejusza w bitwach pod Myle i pod Naulochus w 36 roku p.n.e.
Poślubił Pomponię, córkę przyjaciela Cycerona, Pomponiusza Attyka. W 33 roku p.n.e. został edylem i zasłużył się rozbudowując i upiększając Rzym. Został ponownie dowódcą floty, gdy wybuchła wojna z Markiem Antoniuszem. Zwycięstwo we wrześniu 31 p.n.e. w bitwie morskiej pod Akcjum nad flotą Marka Antoniusza i Kleopatry VII, było w znacznej mierze jego zasługą. Dało ono Oktawianowi pełnię władzy nad imperium rzymskim. Jako znak zaufania ze strony Oktawiana, Agrypa otrzymał rękę Marceli, jego siostrzenicy.
W 27 roku p.n.e. objął po raz trzeci konsulat i na pamiątkę bitwy pod Akcjum zbudował w Rzymie Panteon. Inskrypcje upamiętniające jego fundację zachowały się nawet po przebudowie Panteonu poprzez Hadriana. Zbudował także akwedukty i termy oraz inne budowle publiczne. Na skutek intryg Liwii i z zazdrości o wpływy Marcellusa, ostentacyjnie opuścił Rzym, przyjmując namiestnictwo Syrii, choć funkcję sprawował z greckiej wyspy Lesbos. Po śmierci Marcellusa, męża Julii, córki Augusta, Oktawian wezwał go ponownie do Rzymu. Dla bliższego z nim związku nakazał rozwód z Marcelą, a za radą Mecenasa poślubienie w 21 roku p.n.e. Julii, wdowy po Marcellusie.
W 19 roku p.n.e. Agrypa zdusił powstanie Kantabryjczyków w Hiszpanii, w 17 roku ponownie był namiestnikiem Syrii, gdzie zyskał uznanie za swoje rządy.
Agrypa był również wybitnym geografem. Stworzył mapę ówczesnego świata, którą Oktawian August kazał umieścić w portyku zwanym Porticus Vipsania. Do tej mapy Agrypa sporządził komentarz geograficzny, który zapewne zawierał głównie dane dotyczące granic i odległości. Napisał też nie zachowaną autobiografię. Nic z jego twórczości nie przetrwało do naszych czasów.
Śmierć
Zmarł 12 roku p.n.e. w Kampanii w wieku 51 lat. August uhonorował go wspaniałym pogrzebem i pochówkiem w Mauzoleum Augusta.
Małżeństwa i potomstwo |
|
