Prześladowania chrześcijan za cesarza Decjusza (249-251 n.e.), w odróżnieniu od wielu poprzednich, objęły całe imperium. Akcję przeprowadzono początkowo bardzo konsekwentnie, a ofiarami padły setki, jeśli nie tysiące. Jedną z najbardziej znaczących był papież Fabian, biskup Rzymu w latach 236-250 n.e.
Ten los podzieliło wielu zwierzchników gmin w różnych miastach, wielu zaś musiało żyć w ukryciu. Sytuacja w Aleksandrii była o tyle odmienna, że tam pospólstwo pogańskie już wcześniej dopuszczało się krwawych ekscesów przeciw chrześcijanom. O tym zaś, co działo się po opublikowaniu edyktu Decjusza, opowiada w zachowanym liście biskup Aleksandrii, Dionizy.
Wszystkich strach przejął. Natychmiast wielu spośród najznakomitszych stawiło się przed komisjami częścią z bojaźni, innych zaś jako urzędników wołały ich obowiązki, a innych wreszcie pociągnęły ich otoczenia. Wywoływani po imieniu stawali do ofiar nieczystych i bezbożnych, jedni okryci bladością i z drżeniem, nie jak ofiarnicy, ale jak przeznaczeni bożyszczom na ofiarę i rzeź; toteż szydził z nich wielki tłum wokół. Okazało się, że już zgoła do wszystkiego tchórzem byli podszyci, tak do umierania, jak i do składania ofiary. Inni zaś skwapliwiej zbliżali się do ołtarzy i zapewniali z czołem podniesionym, że nigdy w życiu nie byli chrześcijanami (…). Inni wreszcie szli za przykładem jednych lub drugich albo też ratowali się ucieczką. Niektórych pochwycono, spośród tych jedni wytrwali aż do okucia w kajdany i wtrącenia do więzienia, inni zaś siedzieli zamknięci przez szereg dni, a potem, jeszcze nim ich stawiono przed trybunałem, odprzysięgali się. Inni wreszcie do pewnego momentu cierpieli tortury, ale na dalsze męki pójść już nie chcieli.
– Krawczuk Aleksander, Poczet cesarzy rzymskich, ISKRY, Warszawa 1986
Sam Dionizy uratował się niemal cudem. Prefekt po otrzymaniu edyktu wysłał natychmiast jednego z oficerów, aby przyprowadził biskupa. Jednakże Dionizy, zamiast ukryć się gdzieś, czekał na owego funkcjonariusza w domu. Czemu? Tego nie wie nikt. Biskup Aleksandrii czekał cierpliwie – aż cztery dni.
Tymczasem on – jak relacjonuje biskup – poszukując mnie biegał po wszystkich miejscach, przetrząsając drogi, rzeki i pola, wszędzie tam, gdzie się domyślał, że się ukryłem, albo którędy przechodziłem. Ogarnęła go ślepota, że nie przeszukał domu mojego, bo zgoła nie sądził, że ja, którego ścigają, pozostaję właśnie w domu. I z niechęcią, po upływie dopiero czterech dni, dopiero gdy Bóg mi kazał uchodzić, i gdy w cudowny sposób drogę przede mną otworzył, wyszedłem razem z dziećmi i wielu braćmi.
– Krawczuk Aleksander, Poczet cesarzy rzymskich, ISKRY, Warszawa 1986
Współcześnie poszukiwania zaczyna się właśnie od sprawdzenia domu poszukiwanego, ale gdyby nie ta wielka porażka rzymskiego prefekta, to jego następcy nie dostaliby instrukcji „przeszukaj również jego domostwo”.
