W roku 390 n.e. cesarz Teodozjusz I wydał za namową Kościoła, ustawę w ramach którego każdy czyn homoseksualny ma być karany: „jawnie, publicznie, dla przykładu! Aby zrozumieli wszyscy […] że ten kto stracił płeć swoją, a usiłuje przybrać odmienną, naraża się tym samym na karę ostateczną”.
W chwili gdy prawo zaczęło obowiązywać podczaszy Butericha – dowódcy prowincji bałkańskich oraz dowódcy wojsk, został uwiedziony przez popularnego w Tessalonice woźnicę cyrkowego, który zgodnie z nowym prawem został zatrzymany. W tym samym czasie zbliżały się lokalne igrzyska, wobec czego lud natarczywie domagał się uwolnienia woźnicy. Wybuchły zamieszki w trakcie których Buterich został ukamienowany.
Wieść o tych wydarzeniach rozwścieczyła cesarza, który wydał tajny rozkaz ukarania Tessaloniczan. Kordon żołnierzy otoczył hipodrom wypełniony widzami w trakcie zawodów. Cesarz starał się odwołać rozkaz ale zbyt późno – wymordowano od 7000 do 15000 ludzi.
Biskup Ambroży obłożył Teodozjusza ekskomuniką: „Ty wprawdzie przyszedłeś do kościoła , mnie wszakże nie wolno było odprawiać nabożeństwa! […] Ofiarę złożysz wtedy dopiero, gdy Tobie będzie wolno to uczynić, a ona stanie się miła Bogu!”
Nie było to pierwsze starcie Teodozjusza I z biskupem Ambrożym. Dwa lata wcześniej w roku 388 biskup w Kallinikum nad Eufratem podjudził wiernych do zniszczenia miejscowej synagogi oraz heretyckiej świątyni „walentynian”. Teodozjusz chcąc utrzymać status pokoju religijnego kazał odbudować zniszczone świątynie, co spotkało się ze sprzeciwem ze strony Ambrożego. Biskup będąc doświadczonym politykiem forsował swoją wizję imperium. Imperium miało być podporządkowane władzy kościelnej. Imperium miało być gwarantem porządku Bożego na Ziemi.
W trakcie mszy świętej w katedrze w Mediolanie, Ambroży publicznie oskarżył cesarza o apostazję i zagroził, że jeżeli nie cofnie swojego edyktu w sprawie synagogi i świątyni „walentynian” oraz nie da sprawcom zniszczeń amnestii, to nie udzieli cesarzowi eucharystii. Teodozjusz skapitulował, mimo protestu cesarskich popleczników.
W przypadku Tessaloniki cesarz sprzeciwił się Kościołowi wydając szereg antykościelnych praw i mianując konsulami zdeklarowanych pogan. Ostatecznie jednak ugiął się przed biskupem Mediolanu i w grudniu odprawił pokutę w średniowiecznym już stylu. Wg opisu historyków z epoki w trakcie pokuty grzesznik stoi w oddzielonym i widocznym dla innych miejscu, po nabożeństwie pada na twarz i jęcząc czeka znaku biskupa. Następnie odchodzi i umartwia się samemu przez pewien czas, w sposób zalecony przez kapłana np. głodząc się lub żyjąc w brudzie.
W dwa miesiące później 24 lutego 391roku wprowadzona zostaje ustawa która w praktyce przekreśla funkcjonowanie w jakikolwiek sposób starej wiary. Doktryna Ambrożego ziszczała się: jeden cesarz i jedna wiara.
Po śmierci cesarza w roku 395 Ambroży w swojej mowie pogrzebowej mówił:
Umiłowałem człowieka […] który potrafi odrzucić wszystkie przysługujące mu insygnia władzy monarszej, aby publicznie opłakiwać swój grzech w kościele. […] Jęcząc i zawodząc cesarz błagał o przebaczenie. Wcale nie wstydził się tego, czego się wstydzą ludzie zwykli, to jest jawnie odprawiać pokutę.
Wizja świata Ambrożego zaczynała być rzeczywistością.
