Panowanie Justyniana Wielkiego było okresem największej ekspansji terytorialnej w dziejach Cesarstwa Wschodniorzymskiego, znanego również jako Cesarstwo Bizantyjskie. Największe zdobycze w dziejach tego ciekawego państwa okazały się bardzo nietrwałe. Ten fakt spowodował, że ocena głównego sprawcy tych działań, czyli cesarza Justyniana i jego ukochanej żony Teodory, z którą wspólnie przez wiele lat, dzierżył ster państwa była i jest zarówno u jego współczesnych, jak i u obecnych badaczy przeszłości niejednoznaczna, a często nawet wybitnie negatywna. Współczesny jego panowaniu historyk Prokopiusz w swoim wiekopomnym dziele”Historia Sekretna” nakreślił wybitnie negatywny obraz zarówno pary cesarskiej, jak i sprawowanych przez nią rządów. Pomimo złego wspomnienia, jakie utrwaliło się odnośnie panowania Justyniana i Teodory, zdobywca Konstantynopola Mehmed II zwany dzięki temu „Zdobywcą”, nawiązując do przejętej przez siebie bizantyjskiej spuścizny, odwołał się właśnie do wspomnianej pary cesarskiej, symbolizującej dawno minioną największą świetność podbitego przez niego państwa.
Próby oceny cesarza Justyniana i jego panowania podjął się brytyjski historyk James Allan Evans w książce”Justynian i Imperium Bizantyjskie”. W stosunkowo niewielkiej pod względem objętościowym pracy autor serwuje czytelnikowi bardzo dokładny obraz Cesarstwa Bizantyjskiego i jego stosunków z sąsiednimi państwami i ludami z pierwszej połowy VI wieku naszej ery. Na kartach omawianej monografii znajduje się też dokładny opis ważniejszych dowódców oraz oficjeli cesarskich i ich poczynań. Lekturę tego opracowania ułatwia zamieszczony na jego końcu słownik występujących w nim postaci, który jest bardzo dobrze przygotowany, ponieważ w niewielu ładnie skomponowanych zdaniach autor oferuje nam sporą dawkę uporządkowanych informacji. Pan Evans oparł się w swojej pracy mocno na różnych źródłach historycznych, z których dobrze dobrane cytaty często zdobią jej tekst.
Po lekturze tak dobrze skomponowanej pracy czytelnik może wyrobić sobie własne zdanie o nietuzinkowej cesarskiej parze, którą połączyła miłość do siebie nawzajem i władzy.
