Książka „Historia naturalna. Tom IV: Ziołolecznictwo. Księgi XX-XXVII” autorstwa Sekundusa Gajusza Pliniusza to kolejna pozycja tego antycznego autora wydana przez Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Tłumaczenie ksiąg wykonane zostało przez Pana Ireneusza Mikołajczyka – profesora i filologa klasycznego z Torunia.
Podobnie, jak to miało miejsce w poprzednich wydaniach wybitnego dzieła antycznego pisarza, naukowca i dowódcy floty rzymskiej, mamy do czynienia z fachowym opracowaniem i tłumaczeniem z łaciny. Pan Ireneusz zadbał o wyczerpujący – blisko 40-stronnicowy – wstęp i omówienie przetłumaczonych tomów. Niestety, ponownie liczne przypisy znajdziemy na końcu książki, co nie ułatwia Czytelnikowi śledzenia dodatkowej treści.
Cała książka liczy niemal 1000 stron i jest kolejnym wybitnym rezultatem gigantycznej pracy naukowej polskiego tłumacza. Przechodząc do treści – ponownie pasjonaci i znawcy łaciny mają możliwość śledzenia tłumaczenia Pana Ireneusza (po prawej stronie) i porównywania go z oryginałem w łacinie (po lewej stronie). Jest to bardzo interesująca forma podania dzieła antycznego.
Jak czytamy we wstępie, kolejnych osiem ksiąg dzieła Pliniusza (XX-XXVII) skupia się na omówieniu ziołolecznictwa. Antyczny badacz robi przegląd roślin wykorzystywanych jako lekarstwa, opisuje kwiaty wykorzystywane do splatania wieńców czy przedstawia jadalne rośliny. Poznajemy także trapiące starożytne społeczeństwa choroby: „biały wrzód”, „zmętnienie oka”, „jaskrę”, „łzawiący ropień”, „gorączka”, na które mają pomagać mieszanki ziołowe. Pliniusz bazuje w swoim opracowaniu naukowym głównie na greckich i łacińskich autorach – m.in. Teofraście. Co interesujące, antyczny badacz wspomina, że w leczeniu chorób stosowane są różnego rodzaju amulety i magia. Nie przekazuje on jednak, czy noszone talizmany były skuteczne; wypowiada się za to niepochlebnie o czarach.
Podsumowując, dzieło jest niezwykle ciekawym zbiorem wiedzy antycznych o chorobach i próbach radzenia sobie z nimi dwa tysiące lat temu. Tłumaczenie jest bardzo fachowe, a liczne przypisy uzupełniają i pomagają zrozumieć ukryty sens zdań. Bardzo polecam, zarówno starożytnikom, jak i pasjonatom.
