„Roczniki” nazywane także „Annałami” (Annales) autorstwa Kwintusa Enniusza (239 – 169 p.n.e.) to monumentalny poemat epicki, który miał na celu opowiedzenie historii Rzymu od jego mitycznych początków aż po współczesne Enniuszowi czasy. Uważany za jednego z ojców literatury rzymskiej, Enniusz zrewolucjonizował poezję epicką, wprowadzając do niej wpływy greckie i adaptując klasyczny grecki heksametr daktyliczny, co uczyniło go prekursorem epickiej tradycji rzymskiej.
„Roczniki” składały się pierwotnie z 18 ksiąg, chociaż większość z nich niestety przetrwała jedynie w postaci fragmentów. Poemat skupiał się na opisywaniu najważniejszych wydarzeń z historii Rzymu w porządku chronologicznym. Kluczowe miejsca zajmowały w nim nie tylko mityczne początki miasta, lecz także kampanie wojenne i polityczne reformy, które kształtowały potęgę Rzymu.
Enniusz szczególną wagę przywiązywał do uwypuklenia wielkości Rzymu, przedstawiając historię jako ciąg heroicznych czynów, podkreślając równocześnie rolę rzymskich wartości, takich jak męstwo, poświęcenie i pobożność (pietas). Uwidacznia się w tym silny patriotyzm autora, który uważał historię Rzymu za dzieło opatrznościowe, a jego losy za nieodłącznie związane z wolą bogów.
Enniusz, zainspirowany greckimi eposami Homera, wprowadził do literatury rzymskiej heksametr daktyliczny, co miało duże znaczenie dla przyszłych pokoleń poetów, takich jak Wergiliusz. Choć tematyka „Roczników” była ściśle rzymska, stylistyka i konstrukcja wiersza wyraźnie odzwierciedlały znajomość greckiej literatury. Przejmując od Greków formę, Enniusz nie tylko wzniósł literaturę rzymską na wyższy poziom artystyczny, lecz także zintegrował ją z większą tradycją śródziemnomorską.
Enniusz był głęboko szanowany w starożytnym Rzymie, a jego „Roczniki” uchodziły za główne źródło historyczne, zanim pojawiły się dzieła Wergiliusza, Liwiusza czy Tacyta. Poeta cieszył się szczególnym uznaniem wśród intelektualistów i polityków, zwłaszcza za jego podejście do historii, które łączyło dydaktyzm z pochwałą rzymskiego ducha.
