W styczniu 2025 roku członkowie Stowarzyszenia Inventum, Rafał Proszowski i Mariusz Lampa, odkryli na terenie północnej Jury Krakowsko-Częstochowskiej, rzymski miecz sprzed blisko 2000 lat. Artefakt, prawdopodobnie dwusieczna spatha używana przez rzymską konnicę, został znaleziony w trzech fragmentach, co sugeruje jego rytualne złamanie podczas ceremonii pogrzebowej.
Wstępne analizy wskazują, że miecz mógł należeć do wojownika plemienia Wandalów. Odkrycie to potwierdza obecność tej ludności na terenach Polski w okresie wpływów rzymskich.
