W roku 18 p.n.e. powstała lex Iulia de maritandis ordinibus, wprowadzająca obowiązek pozostawania w związku małżeńskim, a w roku 9 n.e. lex Papia Poppea, nakładająca obowiązek posiadania dzieci.
Obie ustawy dotyczą obywateli obojga płci; kobiet w wieku 20-50 i mężczyzn w wieku 25-60 lat.
Jeśli chodzi o małżeństwo, to w wypadku śmierci małżonka lub rozwodu należało niezwłocznie zawrzeć nowy związek małżeński – tutaj kobiety były uprzywilejowane, bo przysługiwał im okres tzw. vacatio, kiedy mogły się powstrzymać od powtórnego zamążpójścia. Sankcja za złamanie nakazu była dość wyrafinowana – osoby nie pozostające w związku małżeńskim nie mogły otrzymać nic z testamentu.
Z kolei sankcją za nie posiadanie dzieci było ograniczenie możliwości dziedziczenie testamentowego tylko połowy zapisanego przysporzenia.
Natomiast przywilej trojga dzieci – ius trium liberorum – miał zdecydowanie większe znaczenie dla kobiet, niż dla mężczyzn. Mężczyzna będący ojcem co najmniej trójki dzieci miał pewne przywileje związane ze sprawowaniem opieki i kurateli, oraz nie musiał pozostawać w związku małżeńskim.
Natomiast kobieta posiadająca trójkę dzieci nie potrzebowała już opieki męskiej i uzyskiwała pełną zdolność do czynności prawnych, łącznie z możliwością samodzielnego sporządzenia testamentu.
Warto zauważyć, że cesarze nadawali niekiedy przywilej ius trium liberorum kobietom, które miały mniej niż troje dzieci, albo nawet takim, które nie miały ich wcale.
