Gdzie nie spojrzymy, produkcje filmowe ukazują nam świat starożytnych Rzymian pozbawiony kolorów, a pełen białych i beżowych posągów i budowli. Tak było chociażby w „Ben Hurze” (1959) Williama Wylera czy „Gladiatorze” (2000) Ridley’a Scotta. Z pewnością taki sposób ukazywania cywilizacji rzymskiej udowadniał jej potęgę i rolę w ówczesnym świecie śródziemnomorskim. Rzeczywistość jest jednak zgoła odmienna – posągi starożytne były kolorowe.
Potwierdzają to badania naukowców. Większość (a może wszystkie) budowli publicznych, posągów, pomników itp. mieniła się licznymi kolorami, które w wyniku oddziaływania wiatru, słońca, piasku i czasu straciły swoją barwę i wyblakły.
Aby własnoręcznie sprawdzić ten fakt można przeprowadzić eksperyment. Wystarczy poświecić światłem ultrafioletowym na pomniku pod takim kątem, by światło biegło niemal równolegle do powierzchni obiektu. W ten sposób można odkryć niewidoczne barwy.
Dzieła rzeźbiarzy były odpowiednio malowane, kiedy posągi z brązu posiadały odpowiednie części ciała takie jak oczy, usta, zęby zrobione z innych kolorowych materiałów: kości słoniowej, miedzi, srebra lub bursztynu. Posągi także tworzono ze złota, srebra i kości słoniowej. Rzymianie wykorzystywali w swojej pracy także marmur kolorowy.
Barwniki były głównie pochodzenia nieorganicznego i pochodziły z minerałów lub innych wytworów ziemi. Poniżej niektóre z materiałów, z których otrzymywano kolory:
- Cynober, siarczek rtęci – popularny i drogi czerwony pigment mineralny.
- Ochra – o kolorze ziemi, zawierająca tlenek żelaza, występuje w kolorach od pomarańczowego do czerwonawo-brązowego.
- Minia ołowiana – znana jest także jako „minium”, miała kolor czerwony.
- Alizaryna – różowo-czerwony barwnik organiczny.
- Aurypigment i realgar – minerały wykorzystywane do produkcji żółtych pigmentów.
- Azuryt – minerał miedzi i źródło głębokiego błękitu. Może przekształcić się w zielonkawy odcień poprzez wietrzenie.
- Krzemian wapnia i miedzi – najstarszy znany pigment syntetyczny. Był źródłem popularnego egipskiego koloru niebieskiego.
- Malachit, węglan miedzi – kolor zielony.
- Czarna kość lub winorośl – kolor uzyskiwano w wyniku zwęglenia.
- Cerusyt, węglan ołowiu – kolor biały.
Współcześni badacze wciąż prowadzą badania i sugerują jak mogły wyglądać znane nam pomniki ze świata antycznego.
