Państwo rzymskie istniało praktycznie przez XIII wieków, będąc przez ten czas wielokrotnie czynnikiem nadającym bieg historii. Postanowiłem więc, że historię starożytnego Rzymu opowiadać będę w poszczególnych artykułach niżej zawartych, które niekoniecznie zawsze dotyczyć będą Wiecznego Miasta.
Zachęcam do podsyłania artykułów oraz wskazywania ewentualnych poprawek lub nieścisłości.
Juliusz Cezar po latach wojen domowych przejął władzę w Rzymie. Kolejne sygnały wskazujące, że może chcieć odtworzyć monarchię spowodowały zawiązanie się spisku i jego śmierć. Zabójstwo Juliusza Cezara w roku 44 p.n.e. jest decydującym krokiem w kierunku upadku republiki rzymskiej.
Spisek Katyliny (lub „sprzysiężenie Katyliny”) były to wydarzenia z roku 63 p.n.e., kiedy to zubożały polityk Lucjusz Sergiusz Katylina próbował obalić rządy konsulów na dany rok: Marka Tuliusza Cycerona i Gajusza Antoniusza Hybrydę oraz przejąć władzę. Opis wydarzeń zachował się do naszych czasów za sprawą licznych tekstów źródłowych, a zwłaszcza mów Cycerona.
W II połowie II wieku p.n.e. w społeczeństwie rzymskim narastał kryzys, wywołany gwałtownymi przemianami po podbojach. Niesamowity rozwój terytorialny państwa rzymskiego pozwalał wysokim grupom społecznym na powiększanie swojego majątku kosztem biedniejszych warstw.
Imperium Rzymskie, rozwijające się od III wieku p.n.e. do V n.e. było jednym z niewielu w dziejach starożytnych, które objęło swym panowaniem tak ogromny obszar. Jest też czasem z tego powodu nazywane państwem światowym. Rzymianie władali w I i II wieku n.e. ogromnymi obszarami położonymi wokół Morza Śródziemnego. To olbrzymie państwo da się porównać tylko z państwem chińskim za czasów dynastii Han (202 p.n.e.- 220 n.e.) i wcześniejszym państwem cesarza Szy-Huang-Ti.
Po zakończeniu wojen z Pyrrusem w dziejach Rzymu rozpoczął się nowy etap. Jego sfera wpływów zaczęła powoli wykraczać poza Italię, a obejmować cały basen Morza Śródziemnego. W państwie rzymskim nie dokonano systematyzacji prawa określającego system rządzenia po zakończeniu walki klas. Zgromadzenia ludowe działały jednocześnie, jednak w sposób zupełnie nieskoordynowany.
Same początki istnienia Rzymu i panowanie Romulusa przedstawiłem w legendzie o Romulusie i Remusie. Po śmierci Romulusa, Rzymianie postanowili kontynuować jego dzieło. Do pełni szczęścia brakowało im jedynie odpowiedniego przywódcy.
Początki starożytnego Rzymu były jednym z najbardziej dyskutowanych problemów historycznych drugiej połowy XX wieku. Ostatnie lata i wysiłki naukowców na polu archeologii i interpretacji historycznych zabytków starożytnego Rzymu, przyniosły wiele nowego materiału i skłoniło do zmiany wyobrażeń, szczególnie jeśli chodzi o chronologię wczesnej historii Rzymu.
Początki Rzymu owiane są tajemnicą. Istnieje obecnie wiele legend opowiadających o powstaniu Rzymu. Jedna z nich mówi, że miasto zostało założone przez bohatera wojny trojańskiej – Eneasza. Po zdobyciu i zburzeniu Troi miał on przybyć do krainy zwanej Lacjum. Wkrótce potem zmarł, co spowodowało długotrwałe walki o zdobycie władzy pomiędzy jego potomkami.