Ta strona nie może być wyświetlana w ramkach

Przejdź do strony

Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.

Rzymskie ekspedycje morskie

Ten wpis dostępny jest także w języku: angielski (English)

Mapa świata według Strabona
Mapa świata według Strabona

Oprócz wielu wypraw lądowych Rzymianie podjęli się również kilku ekspedycji morskich w kierunkach południowych. Greccy uczeni nie zdawali sobie sprawy, że kontynent afrykański rozciąga się na południe od Libii, wierzyli, iż Libię opływa ocean – według Żywotów Plutarcha Aleksander Macedoński rozważał opłynięcie Libii jako krótszą alternatywę dla wyprawy lądem z okolic ujścia Indusu do Macedonii.

Jeszcze Eratostenes (276–194 p.n.e.) uważał, że ląd afrykański kończy się w okolicach Rogu Afryki (współczesnego Półwyspu Somalijskiego). Rzymianie znacznie poszerzyli wiedzę o wybrzeżach Afryki, nie pokładali zresztą wielkiej wiary w greckie raporty. Według Pliniusza Starszego, rzymska wyprawa wyruszyła z Mogadoru (dzisiejszej As-Suwajry) około roku 10 naszej ery i dotarła do Wysp Kanaryjskich i Madery. Ponoć odnalazła jedynie ruiny, bez żadnej miejscowej ludności, wyspy były za to zamieszkane przez psy – stąd nazwa Wyspy Kanaryjskie, od łacińskiego słowa canis („pies”). Historyk wspomina również opowieść Ksenofonta z Lamsakos o wyspach odległych o jeden dzień żeglugi od Zachodniego Rogu, czyli Zielonego Przylądka, na której to podstawie uważa się współcześnie, iż mogło chodzić o Wyspy Zielonego Przylądka.

Według Ksenofonta kartagiński generał Hanno odwiedził te wyspy, gdzie napotkał na plemię, którego kobiety pokryte były w całości sierścią. Podobno do czasu podboju Kartaginy przez Rzym skóry dwóch takich kobiet wystawione były na widok publiczny w mieście. Do Wysp Hesperyd, dzisiaj identyfikowanych z Wyspami Świętego Tomasza i Książęcą oraz Bioko żegluga stamtąd miała zajmować 40 dni, co pokazuje Rzymską wiedzę na temat zachodnich wybrzeży Afryki tak odległych jak Gwinea Równikowa. Częściowo potwierdza to odnalezienie Rzymskich monet z okresu panowania Trajana w Kongu, Nigerii, Nigrze, Gwinei, Togo oraz Ghanie. Nie można jednak jednoznacznie stwierdzić, czy takie monety nie pojawiły się w tym obszarze znacznie później, ponieważ brak jest jakichkolwiek dowodów na obecność wyrobów afrykańskich z tych okolic na terenach rzymskich.

Na wschodzie Rzymianie dotarli prawdopodobnie do Rapty położonej w Azanii, dzisiejszej Tanzanii, być może u ujścia rzeki Rufidżi, naprzeciw wyspy Mafia na położonej na południe od Zanzibaru. Periplus Morza Erytrejskiego („żeglować wokół”, traktat nawigacyjny opisujący poszczególne porty i charakterystyczne elementy wybrzeża z uwzględnieniem odległości pomiędzy nimi) z przełomu I i II wieku naszej ery a także mapa sporządzona przez Klaudiusza Ptolemeusza w II wieku n.e. udowadniają, iż Rzymianie dotarli daleko dalej na południe na wschodzie niż na zachodzie, ale nie ma w nic pewnego w wiadomościach na temat terenów na południe od Równika. Do III wieku naszej ery o tej okolicy zdążyli dowiedzieć się Chińczycy, jak dowodzi autor Weilue w piśmie Ludy Zachodu.

W roku 1 naszej ery Oktawian August zadekretował, że powinna zostać podjęta próba opłynięcia Afryki. Została ona zainspirowana przez znalezienie statku z regionu południowej Hiszpanii w okolicach dzisiejszego Dżibuti. Planowana trasa wiodła stamtąd do Sala Colonia (współczesny Rabat) i Mogadoru, jednak próba nigdy nie doszła do skutku. Mimo długiej historii Rzymu, próby wypraw morskich zostały zakończone relatywnie wcześnie, a kolejni władcy skupili się na podbojach lądowych a następnie utrzymywaniu zdobyczy terytorialnych.

Autor: Jakub Ernt
Źródła wykorzystane
  • Dr. Felix Chami, The Graeco-Romans and Paanchea/Azania: sailing in the Erythraean Sea, 2002
  • Pliniusz Starszy, Historia Naturalna
  • Plutarch, Żywoty
  • The Peoples of the West, Weilue, 239-265 n.e., tłumaczenie John E. Hill, 2004
  • Zdjęcie mapy: Horace Leonard Jones (translator), The Geography of Strabo, Volume I.

IMPERIUM ROMANUM potrzebuje Twojego wsparcia!

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na kanałach społecznościowych, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie. Nawet najmniejsze kwoty pozwolą mi opłacić dalsze poprawki, ulepszenia na stronie oraz serwer.

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM!

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM

Dowiedz się więcej!

Wylosuj ciekawostkę i dowiedz się czegoś nowego o antycznym świecie Rzymian. Wchodząc w poniższy link zostaniesz przekierowany do losowego wpisu.

Losowa ciekawostka

Losowa ciekawostka

Odkrywaj tajemnice antycznego Rzymu!

Jeżeli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wpisami na portalu oraz odkryciami ze świata antycznego Rzymu, zapisz się do newslettera, który jest wysyłany w każdą sobotę.

Zapisz się do newslettera!

Zapisz się do newslettera

Księgarnia rzymska

Zapraszam do kupowania ciekawych książek poświęconych historii antycznego Rzymu i starożytności. Czytelnikom przysługuje rabat na wszelkie zakupy (hasło do rabatu: imperiumromanum).

Zajrzyj do księgarni

Księgarnia rzymska

Raport o błędzie

Poniższy tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów