Rozdziały
Germanik urodził się 24 maja 15 roku p.n.e. jako Caius Iulius Caesar Germanicus. Był jednym z najsławniejszych wodzów rzymskich. Zasłynął skutecznymi kampaniami przeprowadzonymi w Germanii.
Jako syn wielkiego męża, Druzusa Starszego oraz Antoniny Młodszej zapewnioną miał szeroką i błyskotliwą karierę polityczną i wojskową. Po ojcu Germanik odziedziczył przydomek Germanicus, który słusznie mu się należał za późniejsze zwycięstwa za Renem. Był ciotecznym wnukiem Oktawiana Augusta, bratankiem Tyberiusza, starszym bratem Klaudiusza, mężem Agrypiny Starszej oraz ojcem m.in.: Agrypiny Młodszej (w przyszłości zostanie żoną brata Germanika, Klaudiusza) i cesarza Kaliguli (przyszłego tyrana).
Kariera wojskowa
Od najmłodszych lat Germanik, jako syn z dobrego domu, kształcił się pod okiem największych myślicieli i naukowców tego okresu. Posiadł wybitne uzdolnienia w zakresie wymowy i nauki w grece i łacinie, a przede wszystkim poznał fach wojenny. Od najmłodszych lat Germanik brał udział w licznych wyprawach wojennych do Germanii i Galii. Był bardzo dobrym wojownikiem, dlatego też sukcesy jakie odnosił były znaczne. Był uważany za wybitnego wodza, a zarazem był lubiany przez legionistów.
W 4 roku n.e. cesarz August wyznaczając Tyberiusza na swojego następcę, zobowiązał go do adoptowania Germanika i uczynienia go swoim nastepcą. Ten jednak wyjątkowo pogardzał młodym i popularnym młodzieńcem. Germanik posiadał według sobie współczesnych wybitne zalety fizyczne i duchowe, które zapewniały mu uznanie i miłość Rzymian.
W 5 roku n.e. Germanik za żonę pojął Agrypinę Starszą. W kolejnych latach na świat przyszło dziewięcioro dzieci. Troje z nich zmarło jako niemowlęta. Reszta to trzy córki: Agrypina, Druzylla i Liwilla oraz trzech synów: Nero, Druzus i Gajusz Cezar (Kaligula).
Niezwykle zajęty Germanik nie przebywał w domu dłużej niż tydzień. W efekcie jego żona Agrypina Starsza, która była kobietą niezwykle dzielną, towarzyszyła mu we wszystkich jego wyprawach wojennych zarówno tych do Germanii, Galii, jak i tych na Bliski Wschód. W tym czasie odniósł wiele zwycięstw dowodząc armią m.in. w Pannonii i Dalmacji.
W 12 roku n.e. Germanik, mając dwadzieścia siedem lat, został konsulem i otrzymał pod swoją komendę wszystkie legiony w Galii. Nie sprawował tam jednak dowództwa bezpośrednio, ponieważ jego funkcja właściwie opierała się na pracy cywilnego administratora. Germanik, który do Galii przeniósł się z całą rodziną, głównie ustalał cenzusy majątkowe mieszkańców Galii.
W 13 roku n.e. Germanik został naczelnym wodzem legionów nadreńskich, gdzie zyskał sobie ogromną popularność, jako genialny i wyrozumiały wódz.
Nieoczekiwana śmierć siedemdziesięcioletniego cesarza Augusta oraz wejście na tron niepopularnego wśród ludu Tyberiusza wywołała zamieszki w wojsku Germanika w Germanii. Żołnierze niechętni władzy Tyberiusza obwołali Germanika cesarzem. Ten jednak odrzucił proponowany tytuł akceptując wolę Augusta. Germanikowi udało się dzięki swemu osobistemu prestiżowi i ostrożności jaką zachował oraz różnym ustępstwom wobec żołnierzy, częściowo uciszyć bunt.
Kiedy jednak przybyli wysłannicy senatu rzymskiego bunt wybuchł na nowo. Namowy oraz prośby Germanika nie zaskutkowały. Do uciszenia buntu przyczynił się demonstracyjny wyjazd z obozu żony Germanika, Agrypiny wraz z synem Gajuszem, ulubieńcem żołnierzy. Ich wyjazd niezwykle zmartwił i rozgniewał buntujących się żołnierzy, tym bardziej że wyjeżdżali z obozu bez eskorty, a pod opieką Galów. Wtedy wyszedł do nich Germanik, który jak podaje Tacyt, tak do nich przemówił:
Neither my wife nor my son is dearer to me than my father and my country; but his own majesty will protect my father, and its other armies the empire. My wife and children I would cheerfully devote to death in the cause of your glory; as it is, I am removing them from your madness. Whatever this impending villainy of yours may prove to be, I prefer that it should be expiated by my own blood only, and that you should not treble your guilt by butchering the great-grandson of Augustus and murdering the daughter-in‑law of Tiberius.
– Tacyt, Roczniki, I, 42
Jego niezwykle żywiołowe i dramatyczne przemówienie wywołało w wielu legionistach płacz i smutek. Bez krzty zawahania ponownie poddali się rozkazom swojego ukochanego wodza. Stłumienie buntu i odmowa zostania cesarzem zyskały Germanikowi przychylność panującego Tyberiusza.
W nagrodę za stłumienie buntu Germanik został mianowany głównodowodzącym armii Renu. Wódz został przeniesiony do nowej kwatery, do miasta Ubiów, gdzie urodziła mu się kolejna córka, Agrypina Młodsza, przyszła żona cesarza Klaudiusza oraz matka Nerona.
Na przełomie 15 i 16 roku n.e. odbył dwie pomyślne wyprawy przeciwko Germanom pod wodzą Arminiusza. Odnalazł tam i pogrzebał szczątki trzech legionów pozostałe po słynnej masakrze w Lesie Teutoburskim w 9 roku n.e.
Pobyt na wschodzie
Niezwykła popularność młodego wodza oraz jego żony zaniepokoiły Tyberiusza, który odwołał Germanika i w 17 roku n.e. wysłał go z misją polityczną na Wschód, do Syrii, jako konsula generalnego (praepositus Orienti), gdzie miał sprawdzić zaniedbania w administracji oraz opanować niepokoje w legionach rzymskich.
Po drodze 34-letni Germanik odwiedził Nikopolis, gdzie mógł przyjrzeć się miejscu bitwy pod Akcjum, w której to, w roku 31 p.n.e., Oktawian August (jego adoptowany dziadek) pokonał flotę Marka Antoniusza (jego dziadek od strony matki). Następnie zatrzymał się w Olimpii i wygrał w cztero-konnych wyścigach rydwanów, na 199 igrzyskach olimpijskich.
Po przybyciu do Syrii, szybko udało mu się zdobyć zaufanie żołnierzy, na czele których podbił i przyłączył do Rzymu Kapadocję i Kommagenę w 18 roku n.e.
Kiedy Germanik prowadził walki, cesarz Tyberiusz odwołał z Syrii dotychczasowego namiestnika Sylanusa, a mianował Gnejusza Kalpurniusza Pizona. Jego niezwykle gwałtowny charakter i negatywne usposobienie do Germanika wywołały pomiędzy nimi konflikt. Podczas pobytu rodziny Germanika na Bliskim Wschodzie doszło do zatargów pomiędzy ich żonami.
Z Syrii Germanik wraz z rodziną udał się do Armenii. Tam na tronie osadził króla Artaksjasa i spotkał się z królem Partów Artabanusem.
Wizyta w Egipcie i podróż po Nilu
W 19 roku n.e. Germanik udał się do Egiptu, co było wbrew zarządzeniom wydanym jeszcze przez Oktawiana Augusta, zabraniającym bez zezwolenia wkraczania do Egiptu, jako prowincji mającej krytyczne znaczenie dla Rzymu pod względem dostaw zboża. Wydarzenie to wywołało wielkie oburzenie Tyberiusza. Jak informuje Tacyt (Roczniki, 2.59), Germanik chciał ponoć studiować dawne dzieje państwa. W tym celu zaokrętował się na triremę w Seleucji w Syrii i popłynął, w towarzystwie pretorianów, statkiem na południe.
W Egipcie, po opuszczeniu okrętu, Germanik spotkał się z wielkim uwielbieniem tłumów, co dowodziło jego popularności w państwie. Na miejscu miał wygłosić mowę publiczną, a finalnie obniżyć ceny pszenicy, aby ulżyć Egipcjanom cierpiącym głód. Spotkało się to z krytyką ze strony Tyberiusza.
Germanik po pobycie w Aleksandrii miał zdecydować się na podróż Nilem na południe, aby zobaczyć antyczne zabytki Egiptu. Po drodze miał odwiedzić kolejno: Heracleum, Heliopolis, fort rzymski na terenie obecnego Kairu i dotrzeć do słynnych piramid egipskich, które za życia Germanika miały już około 2600 lat. Germanik miał szansę zobaczyć m.in. słynną piramidę w Gizie czy świątynie egipskie, w których nawet składał ofiary.
Następnie Germanik dotarł do słynnych Teb, antycznej stolicy Egiptu, i odwiedził tzw. Kolosy Memnona. Była to para olbrzymich posągów, która przyciągała starożytnych turystów zwiedzających Egipt. Obiekty powstały w XIV w. p.n.e., nieopodal Doliny Królów, i przedstawiały dwie postacie siedzące na tronie; każda o wysokości sześciopiętrowego budynku. Grecy i Rzymianie zachwycali się przede wszystkim jednym z tych posągów, gdyż wyróżniał on się tym, że mówił. Uznawany był on za wizerunek mitycznego Memnona, syna bogini Jutrzenki, który zginął z rąk Achillesa. Około 27 r. p.n.e. posąg został uszkodzony przez trzęsienie ziemi, tułów pękł i górna część spadła na ziemię. Od tego czasu codziennie o świcie rozlegał się głośny dźwięk, przypominający trzaskanie lub pękanie strun w instrumencie; zaczęto więc sądzić, że w ten sposób Memnon rozmawiał ze swoją pogrążoną w smutku matką. To przeświadczenie podsycali miejscowi przewodnicy, chcąc przyciągnąć jak największą liczbę turystów.
Germanik finalnie w swojej podróży dotarł do Elefantyny, wyspy na rzece Nil, która oddalona jest o 800 km od Aleksandrii. Tutaj nastąpił koniec żeglugi Germanika, który wrócił na wybrzeże egipskie i popłynął z powrotem do Syrii.
Śmierć
Po przybyciu do Antiochii Germanik zaczął być prześladowany. Wzmogły się wobec niego intrygi, których inicjatorem był wspomniany wcześniej Pizon. Niespodziewanie dla wszystkich Germanik ciężko zachorował. Niewykluczonym jest, że Germanik przywiózł ze sobą jakąś chorobę z Egiptu. Pierwotnie podawane lekarstwa pomogły, jednak potem doszło do pogorszenia się stanu zdrowia. Uznaje się, że przyczyną tak nagłej zmiany stanu zdrowia mogła być trucizna podana mu w jakiś sposób przez Pizona oraz praktyki magiczne mające mu przynieść nieszczęście. Dziwne wypadki, które towarzyszyły jego ostatnim dniom życia, spowodowały załamanie psychiczne i zdrowotne Germanika.
Niewykluczone, że za zamachem stał także sam cesarz Tyberiusz, zaniepokojony samowolą oraz popularnością młodego wodza.
Germanik zmarł niesprawiedliwie i niegodnie swoich czynów, w Antiochii, dnia 10 października 19 roku n.e., zaledwie miesiąc po powrocie spod piramid.
Dorobek literacki |
|
