Foedus, czyli przymierze lub traktat, było jednym z najważniejszych narzędzi dyplomatycznych starożytnego Rzymu. W okresie wczesnej Republiki Rzym korzystał z foedera, aby zabezpieczać sojusze i stabilizować swoje wpływy polityczne w Italii oraz na obrzeżach rosnącego państwa. Były to formalne umowy zawierane z innymi miastami, państwami i ludami, które regulowały obowiązki, przywileje oraz relacje między stronami.
Foedus mogło być aequum, czyli „równe”, gdzie obie strony miały takie same prawa i obowiązki, lub iniquum, kiedy jedna strona, zazwyczaj Rzym, narzucała drugiej dominującą pozycję. W ramach tych traktatów sojusznicy Rzymu zobowiązywali się do dostarczania wsparcia wojskowego w zamian za ochronę i możliwość zachowania wewnętrznej autonomii. Dzięki systemowi foedera, Rzym był w stanie szybko rozszerzać swoje wpływy bez potrzeby prowadzenia ciągłych wojen podbojowych.
Jednym z najsłynniejszych przykładów foedus jest traktat zawarty z Latynami w 493 roku p.n.e., znany jako Foedus Cassianum. Ustanowił on sojusz obronny pomiędzy Rzymem a miastami latyńskimi, co pomogło zjednoczyć lokalne plemiona i wzmocnić regionalną stabilność. Z biegiem czasu jednak Rzym zaczynał coraz częściej narzucać nierówne traktaty, co prowadziło do narastającego oporu i buntów, np. w trakcie wojen samnickich (IV-III wiek p.n.e.).
Foedera stały się fundamentem rzymskiej polityki zagranicznej, zanim zastąpiono je bardziej bezpośrednią kontrolą w ramach prowincji po podbojach w II wieku p.n.e. Umiejętne balansowanie między sojuszami i podbojami pozwoliło Rzymowi budować sieć zależności, które na długo przetrwały w jego imperium.
