Rozdziały
Miasta rzymskie były starannie zaplanowane, budowano je na planie siatki ulic przecinających się pod kątem prostym. Pomysł ten Rzymianie zapożyczyli od Greków. Ulice dzieliły obszar miasta na kwartały, podobnie jak w niektórych, współczesnych miastach jak np. Nowy Jork. Wokół miasta budowano mur wyznaczający jego granicę. Miasta rzymskie były gwarne, ludne i pełne wielkich, wspaniałych budowli. W I wieku p.n.e. Rzym liczył ponad milion mieszkańców.
W centrum każdego miasta rzymskiego znajdował się duży otwarty plac zwany forum. Był to rynek targowy i miejsce spotkań, w którym omawiano interesy i politykowano. Wokół forum wznosiły się budowle publiczne: bazylika pełniąca funkcje sądownicze, curia-siedziba senatu oraz świątynie.
Drogi rzymskie
Rzymianie byli największymi na świecie starożytnymi budowniczymi dróg. Około 200 r. n.e. dysponowali już siecią mającą 85 000 km długości, sięgającą do każdego zakątka imperium.
Drogi służyły przede wszystkim przemieszczającym się oddziałom wojska. Pierwszą wielką drogą była Via Appia, prowadząca z południowo- wschodniego Rzymu do Capui. Jej budowa zaczęła się w 312 r. p.n.e. i trwała sto lat.
Drogi rzymskie wytyczano wzdłuż najkrótszej, najprostszej i najbardziej bezpośredniej linii łączącej dwa miasta. Najpierw kopano rów o głębokości około 1,5 m, który wypełniano warstwami piasku, kamiennego tłucznia i cementu.
Na wierzchu układano płaskie płyty kamienne. Drogi były lekko wzniesione na środku, po bokach biegły rowy odwadniające, do których spływały wody deszczowe.
Starożytne drogi Rzymskie składały się z kilku warstw:
- Grunt fundamentowy – podstawa, na której budowano drogę, była ściskana, aby była zwarta i unikała osadnictwa budowlanego, a następnie pokryta piaskiem lub zaprawą.,
- Statumen – warstwa ułożona na zagęszczonej glebie fundamentowej, składająca się z kruszonej skały o minimalnej ziarnistości 5 cm. Grubość tej warstwy wynosiła od 25 do 60 cm.
- Rudus – warstwa o grubości 20 cm składająca się z kruszonego kamienia o średnicy 5 cm w zaprawie cementowej.
- Nucleus – betonowa warstwa podstawy z cementu, piasku i żwiru; grubość 30 cm.
- Summum dorsum – końcowa warstwa składająca się z dużych bloków skalnych o grubości 15 cm.
Z dróg korzystali oprócz żołnierzy także kupcy i służba pocztowa – cursus publicus. Zmieniający się co pewien odcinek drogi jeźdźcy lub wozy zaprzężone w konie rozwoziły pocztę po całym cesarstwie. Co 30-40 km na każdej drodze znajdowały się stacje pocztowe, gdzie jeźdźcy mogli odpocząć lub zmienić konie.