Katakumby św. Pawła są to podziemne komory grzebalne z czasów rzymskich w mieście Rabat (antyczne miasto Melite), w środkowej Malcie. Poza tymi katakumbami wyróżniamy także katakumby św. Agaty i Katalda.
W sumie kompleks grobów podziemnych św. Agaty i św. Pawła liczy 30 hypogeów, z czego aż 20 jest dostępnych dla zwiedzających. Same katakumby św. Pawła obejmują obszar ponad 10 tysięcy m kw. na ziemi i 7 tysięcy m kw. pod ziemią.
Czemu katakumby zajmowały aż tak duży obszar? Wynika to zapewne z faktu, że przestrzeni na Malcie jest niewiele oraz, że korzystać z komór grobowych mogli wszyscy. W katakumbach chowano zarówno chrześcijan (którzy notabene pojawili się na wyspie dopiero w IV wieku n.e.), jak i Żydów czy Rzymian; kobiety, mężczyzn i dzieci; biednych i bogatych. W grobach składano urny z prochami po kremacji czy całe ciała. Przy zmarłych często pozostawiono obiekty będące częścią ubrania, istotne dla zmarłego lub sugerujące np. jego zawód. Wiele obiektów wystawiono na widok publiczny.
Większość katakumb tego kompleksu znana już była naukowcom w połowie XVII wieku. Dopiero jednak w 1894 roku archeolog Antonio Annetto Caruana rozpoczął gruntowny proces poznawania i udostępniania kolejnych komór. Od tego czasu kolejne katakumby były otwierane dla turystów.
Jak twierdzą archeolodzy, zanim powstały katakumby około VI wieku p.n.e., posiadający swoje wpływy na Malcie Fenicjanie, wykuwali bloki kamienia, wykorzystywane jako materiał budulcowy. Stopniowo (ok. IV-III wieku p.n.e.) lokalna ludność zaczęła wykorzystywać puste przestrzenie po kamieniach jako groby dla zmarłych, co też było kontynuowane za Rzymian (od 218 p.n.e.). Zarówno Punijczycy jak i Rzymianie grzebali zmarłych poza murami miasta.
Pierwotnie wykuwano główną komorę, do której schodziło się pionowo, od której odchodziły dwie osobny komory grzebalne. Z czasem mniejsze przestrzenie były przekuwane w większe katakumby, w których poza rodzinami składować zaczęto większe ilości osób. Przyjmuje się, że katakumby wykorzystywane były aż do VIII wieku n.e., kiedy wyspę podbili muzułmanie.
Co ciekawe, katakumby św. Pawła wyróżniają się spośród innych tego typu obiektów na świecie tym, że zachował się w środku m.in. kamienny stół, na którym miały miejsce agapy – uczty wczesnych chrześcijan, zapewne organizowane dla uczczenia zmarłych. Co ciekawe, w katakumbach turyści mogą także zobaczyć unikalne groby z „baldachimem” – wyrzeźbione w charakterystyczny sposób w kamieniu.
Na ścianach katakumb dostrzec można także ilustracje oraz napisy w kolorze czerwonym.
