Ta strona nie może być wyświetlana w ramkach

Przejdź do strony

Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.

Sebastejon – świątynia kultu cesarzy rzymskich

Ten wpis dostępny jest także w języku: angielski (English)

Sebastejon
Sebastejon

Afrodyzja – antyczne miasto na terenach obecnej Turcji, było znane już w epoce hellenistycznej za sprawą znajdujących się tam licznych złóż marmuru i prężnie działających warsztatów rzeźbiarskich. Poza tym ściągały do tego miasta rzesze wiernych a to ze względu na znajdującą się tam świątynię poświęconą bogini Afrodycie.

Swój największy rozkwit i bogactwo Afrodyzja przeżyła w epoce rzymskiej, zwłaszcza w latach 20-60 n.e. Wtedy też wybudowano tam Sebastejon – miejsce kultu cesarzy rzymskich dynastii julijsko-klaudyjskiej, która wg. tradycji wywodziła się właśnie od Afrodyty. Prace rozpoczęły się za rządów cesarza Tyberiusza i trwały przez wiele dziesięcioleci.

Oryginalne reliefy prezentowane są w pobliskim muzeum.

Kompleks świątynny składał się z alei procesyjnej długiej na prawie 90 metrów i szerokiej na 14 m, po obu jej stronach znajdowały się trzykondygnacyjne portyki z bogato rzeźbionymi panelami przedstawiającymi sceny mitologiczne, herosów, bogów w otoczeniu poszczególnych cesarzy (August, Tyberiusz, Klaudiusz, Neron) ich małżonek, dzieci i personifikacji podbitych ludów. Każda kondygnacja była wykonana w innym porządku architektonicznym (patrząc od dołu: doryckim, jońskim i korynckim). Powstanie Sebastejonu miało na celu uczczenie bliskich związków Afrodyzji z cesarzami rzymskimi z dynastii julijsko-klaudyjskiej.

W 1979 rozpoczęły się prace wykopaliskowe i rekonstrukcyjne. Do naszych czasów zachowała się tylko połowa płaskorzeźb, w dodatku praktycznie większość w kawałkach. W latach 1999-2007 fragmenty płaskorzeźb ponownie rozłożono, usunięto stare klamry mocujące i zastąpiono je kołkami ze stali nierdzewnej. Poza tym reliefy oczyszczono i w niektórych przypadkach uzupełniono brakujące elementy z zaprawy wapiennej. Oryginalne reliefy prezentowane są w pobliskim muzeum, natomiast na rekonstruowanym budynku Sebastejonu znajdują się repliki.

Pod względem ikonograficznym, najciekawszy wydaje się niemal zachowany, potężny relief (172 cm wysokości i 142, 5 cm szerokości) przedstawiający ubraną w chiton Agrypinę Młodszą trzymającą w jednym ręku róg obfitości, a drugą ręką nakładającą swojemu synowi Neronowi (ubranemu w strój wojskowy) wieniec laurowy. Mogło by się wydawać że nie ma w tym przedstawieniu nic wyróżniającego się – ot, przedstawienie matki upozowanej na boginię Demeter z rogiem obfitości, która nakłada laur na skronie swojego syna, upozowanego na niezwyciężonego wodza w zbroi. Nic bardziej mylnego. Ta scena niesie w sobie potężny ładunek ikonograficzny. Bowiem drogi czytelniku, jest to jedno z pierwszych znanych przedstawień gdzie jeden członek rodziny koronuje drugiego, co lepsze – to kobieta/matka koronuje syna. Do tej pory w przedstawieniach ukazujących koronację to bóg bądź personifikacja nakładała laur. W tym przypadku Agrypina przywłaszcza rolę mistrza ceremonii. Nie jest już posłuszną małżonką (co możemy zaobserwować na innym reliefie również znajdującym się w Sebastejonie, gdzie trzyma za rękę cesarza Klaudiusza – gest ten wg. kanonów rzymskich miał symbolizować zgodę małżeńską i polityczną – aczkolwiek chichot historii, biorąc pod uwagę fakt, że to Agrypina za pomocą potrawy z grzybów otruła Klaudiusza). Siła przekazu reliefu Agrypiny i Nerona jest ogromna. Pozycja Agrypiny w tym momencie staje się niemalże równa pozycji mężczyzny. Dodajmy że takie przedstawienie jasno informuje komu Neron zawdzięcza wstąpienie na cesarski tron.

Autor: Roger Rytter
Źródła wykorzystane
  • A. Freisenbruch, Pierwsze damy antycznego Rzymu

IMPERIUM ROMANUM potrzebuje Twojego wsparcia!

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na kanałach społecznościowych, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie. Nawet najmniejsze kwoty pozwolą mi opłacić dalsze poprawki, ulepszenia na stronie oraz serwer.

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM!

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM

Dowiedz się więcej!

Wylosuj ciekawostkę i dowiedz się czegoś nowego o antycznym świecie Rzymian. Wchodząc w poniższy link zostaniesz przekierowany do losowego wpisu.

Losowa ciekawostka

Losowa ciekawostka

Odkrywaj tajemnice antycznego Rzymu!

Jeżeli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wpisami na portalu oraz odkryciami ze świata antycznego Rzymu, zapisz się do newslettera, który jest wysyłany w każdą sobotę.

Zapisz się do newslettera!

Zapisz się do newslettera

Księgarnia rzymska

Zapraszam do kupowania ciekawych książek poświęconych historii antycznego Rzymu i starożytności. Czytelnikom przysługuje rabat na wszelkie zakupy (hasło do rabatu: imperiumromanum).

Zajrzyj do księgarni

Księgarnia rzymska

Raport o błędzie

Poniższy tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów