Xylospongium służył Rzymianom do oczyszczenia odbytu, Amerykanie uczynili z niego przyrząd do czyszczenia toalety.
Xylospongium lub tersorium, znany również jako gąbka na patyku, był higienicznym przyrządem wykorzystywane przez starożytnych Rzymian do wycierania odbytu z resztek kału1, składający się z patyka (grecki: ξύλον, Xylon) i z gąbki morskiej (gr. σπόγγος, gąbki) zamocowanej na jednym jego końcu.
Tersorium było wspólne dla wszystkich osób korzystających z publicznych latryn. Aby wyczyścić gąbkę, użytkownik płukał ją w wiadrze z wodą i solą (lub octem)2. Nie trzeba dodawać, że ów „higieniczny” przyrząd stawał się pożywką dla bakterii, powodując rozprzestrzenianie się chorób – zwłaszcza w obozach wojskowych3. Całe szczęście Amerykanie przekształcili Xylospongium w niezastąpioną dziś szczotkę toaletową, a Rzymianom pozostało do dziś zamiłowanie do obmywania okolic krocza, lecz czynią to już przy użyciu bardziej higienicznego bidetu, który we Włoszech jest na wyposażeniu każdej toalety.
