W świetle norm społecznych czy prawa rzymskiego, od najwcześniejszych lat istnienia, państwo rzymskie ograniczało dostęp do służby wojskowej. Prawo czy obowiązek służby w legionach mieli jedynie obywatele rzymscy (cives Romani), a cudzoziemcy (peregrini), niewolnicy (servi) czy przestępcy już nie.
Przez wieki zalecano, aby do służby werbowano albo rolników, albo wykwalifikowanych rzemieślników, którzy od wczesnych lat zaznali trudu fizycznego. Wraz jednak z nastaniem tzw. „kryzysu III wieku” zasady werbunku uległy zmianie i nie każdy obywatel rzymski mógł już służyć w armii.
Pierwszą ważną zmianą było przyjęte za rządów Dioklecjana nowe prawo, które zakazywało służby w legionach dekurionom – członkom rad miejskich, którzy często odpowiadali prywatnym majątkiem za swoje działania na rzecz wspólnoty. Często dekurioni szukali ucieczki od obowiązku (manus) pracy dla miasta, właśnie w armii.
Wyraźne zmiany zaczęły następować na przełomie III-IV wieku n.e., kiedy to doszło do przemian ekonomicznych, społecznych i religijnych. Na mocy regulacji cesarza Gracjana, Walentyniana i Teodozjusza z roku 380 n.e. na terenie całego Cesarstwa ze służby wykluczono osoby prowadzące karczmy czy zajazdy (tabernae), gdyż nie cieszyły się one dużym poważaniem w społeczeństwie rzymskim. Dodatkowo zakaz dotyczył kucharzy (coci), którzy powiązani byli z tawernami, oraz piekarzy (pistores). Zwłaszcza ta druga grupa zawodowa, nakazuje nam zwrócić uwagę na nowy aspekt. Pod koniec istnienia Cesarstwa przestano kierować się tym, które grupy społeczne lub zawody są hańbiące. Zaczęto dostrzegać potrzebę zapewnienia stabilizacji np. w kwestii produkcji chleba. Pieczywo było rozdawane i sprzedawane po preferencyjnych cenach, i pozwalało wpływać na politykę społeczną oraz niwelować drożyznę.
W 384 roku n.e., w wyniku konstytucji cesarzy Walentyniana II i Teodozjusza I zakaz objął także służbę zajmującą się transportem wyrobów pochodzących z tkalni czy farbiarni (bestagarii) oraz wspierająca pocztę cesarską (cursus publicus). Władzom zależało, aby zarówno pistores jak i bestagarii zajmowali się swoją działalnością, co miało charakter obowiązku oraz przywiązania do zawodu.
Wiemy też o innych zawodach, do których zostały przywiązane osoby je wykonujące; tym samym i je objął zakaz służby wojskowej. Mowa tutaj o górnikach; pracownikach w tkalniach (gynaeceum); pracownikach zajmujących się pozyskiwaniem i przetwarzaniem barwnika purpurowego (conchyleguli); pracownikach w mennicach (monetarii); pracownikach w zbrojowniach (fabricensis); czy członkach stowarzyszeń rzemieślników miejskich (corporati), do których należeli wspomniani piekarze, woźnice, tragarze, drwale lub np. handlarze winem.
Około 395 roku n.e. zakaz objął także kolonów oraz pracowników ziemskich na dużych posiadłościach cesarza (saltuenses), którzy zostali przywiązani do ziemi. Dodatkowo, pod koniec IV wieku zakaz objął także urzędników cywilnych (militia officialis) i ich synów, a także heretyków (haeretici), pogan (pagani) i Żydów (Judaei)
Wszystkie kolejne zakazy miały na celu zabezpieczenie gospodarki i administracji rzymskiej, która potrzebowała siły roboczej, a która mogła starać się o odejście z zawodu i wstąpienie np. do armii.
