Pałac Dioklecjana w Spalatum (obecny Split, Chorwacja) jest to była rezydencja zbudowana przez cesarza Dioklecjana na przełomie III i IV wieku n.e. jako willa, w której miał zamiar osiąść po zamierzonej na 305 rok n.e. abdykacji. Budowla została zaplanowana na wzór castrum romanum (warownego obozu rzymskiego), na prostokącie o wymiarach 214 na 175 metrów. Zabudowania przecinały dwie wewnętrzne ulice (cardo – podłużna i decumanus – poprzeczna) wzdłuż których ustawiono szeregi kolumn. Na ich przecięciu znajdował się wewnętrzny dziedziniec. Pałac Dioklecjana miał formę całego zespołu budowli otoczonego murami. Ponieważ pałac oddalony był od najbliższego dużego miasta 6 kilometrów (Salona) mury były wysokie.
Budowę pałacu Dioklecjan nakazał w 293 roku n.e., czyli 9 lat po objęciu władzy. Miał stanąć nad morzem, na półwyspie, koło miasta Spaletum, niedaleko jego rodzinnej Salony (prowincja Dalmacja), na teranie łagodnie opadającym w stronę morza.
Ulica poprzeczna rozdzielała część przeznaczoną na pomieszczenia gwardii cesarskiej od części reprezentacyjnej. Każda z ulic kończyła się bramą w murach: od strony zachodniej – Brama Żelazna (Porta Ferrea), północnej – Brama Złota (Porta Aurea), wschodniej – Brama Srebrna (Porta Argentea), południowej – Brama Brązowa (Porta Aenea). Rezydencja od południa przylegała do brzegu morza i od tej strony bok założenia pałacowego stanowił kolumnowy portyk umożliwiający długie spacery wzdłuż nadbrzeża. Pozostałe boki pałacu były ufortyfikowane dziesięcioma basztami wzniesionymi na narożach, przy bramach i w środkowych częściach muru, pomiędzy bramami. Do pałacu, od strony portyku prowadziło wejście przez centralnie usytuowany westybul. Po jego obu stronach znajdowały się pomieszczenia mieszkalne. Za westybulem znajdował się perystyl zbudowany na planie koła, przekryty kopułą. W głębi, po stronie lewej od wejścia Dioklecjan nakazał wznieść świątynię Jowisza. Naprzeciw niej znajdowało się wzniesione jeszcze za życia cesarza mauzoleum. Była to budowla na planie ośmioboku, otoczona kolumnadą. Do wnętrza mauzoleum prowadził portyk od strony ulicy przecinającej założenie w kierunku podłużnym.
Pałac został zbudowany z białego wapienia z wyspy Brač, miejscowych tufów i cegły wypalanej w Salonie. Ozdobne granitowe kolumny i niektóre rzeźby pochodzą z Egiptu a marmury z Grecji. Wodę z krótkiej, zaledwie czterokilometrowej, ale zasobnej w wodę rzeki Jadro doprowadzał akwedukt, którego część zachowała się do dziś.
Pałac miał był domem na starość dla Dioklecjana i jego rodziny. Wedle tradycji, w czasie swojej emerytury, miał się zajmować w Splicie głównie uprawą jarzyn w ogrodzie. Po śmierci Dioklecjana pałac stał się swoistym hotelem dla rzymskiej elity.
Do dzisiejszych czasów przetrwały: Złota Brama, westybul, perystyl (obecnie teatr), mauzoleum (obecnie katedra), świątynia Jowisza (przebudowana na baptysterium) oraz ruiny komnat cesarza.
