Wespazjan (Titus Flavius Vespasianus) żył w latach 9 – 79 n.e. Cesarz w latach 69 – 79 n.e. Wespazjan znany był ze swojej inteligencji, sympatycznego sposobu bycia i umiejętności dowódczych.
- „Dziękuję ci, synu, że pozwalasz mi rządzić i jeszcze nie pozbawiłeś władzy”
- opis: w liście do swego syna Domicjana, który pod jego nieobecność swobodnie reprezentował jego rządy w Rzymie.
- źródło: Kasjusz Dion, Historia rzymska ks. 65.2.3
- „Dobrze mi tak, staremu głupcowi, skoro w tym wieku zachciało mi się triumfu”
- łacina: [Adeoque nihil ornamentorum extrinsecus cupide appetivit, ut triumphi die fatigatus tarditate et taedio pompae non reticuerit, merito se plecti, qui triumphum, quasi aut debitum maioribus suis aut speratum umquam sibi, tam inepte senex concupisset]
- opis: powiedział mając 61 lat, po pochodzie triumfalnym w roku 71 n.e.,
kiedy to musiał spędzić cały dzień na stojąco w rydwanie. Powyżej, zwrot w łacinie, użyty w pełnym kontekście. - źródło: Swetoniusz, Wespazjan, 12
- „Niestety, zdaje mi się, że staję się bogiem”
- łacina: [Vae, puto deus fio]
- opis: wypowiedziane do przyjaciół, gdy przeczuwał bliską śmierć.
- źródło: Swetoniusz, Wespazjan, 23:4
- „Oto cokół już gotowy”
- łacina: [Et paratam basim dicens]
- opis: gdy przybyli do niego delegaci z informacją, że na koszt państwa ma powstać olbrzymi, lecz drogi posąg Wespazjana. Na tę informację cesarz nadstawił pustą dłoń, by ci mogli w nią składać pieniądze i wypowiedział te słowa.
- źródło: Swetoniusz, Wespazjan, 23
- „Pieniądz nie śmierdzi”
- łacina: [Pecunia non olet]
- opis: do historii przeszły słowa: Pecunia non olet, czyli „Pieniądz nie śmierdzi” – słowa które Wespazjan miał użyć, jako reakcję na krytykę swojego syna. Nie znajdujemy ich potwierdzenia w źródłach antycznych i z pewnością stały się po prostu sformułowaniem, mającym podkreślać, że pieniądze można zarobić na każdym biznesie. Zamiast tego znajdujemy następujący przekaz: „Syn Tytus wypomniał mu, że nawet na urynę nałożył podatek. Cesarz przyłożył mu do nosa pieniądze ściągnięte jako pierwsza rata, zapytując, „czy nie razi go zapach?” Na jego odpowiedź przeczącą rzekł: „A przecież to z uryny””.
- źródło: Swetoniusz, Wespazjan 23
- „Cesarz powinien umierać stojąc”
- łacina: [Imperatorem ait stantem mori oportere]
- opis: na łożu śmierci, kiedy dostał silnej biegunki i opadł zupełnie z sił.
- źródło: Swetoniusz, Wespazjan 24
- „Przecież ja także jestem mężczyzną”
- łacina: [Ego tamen vir sum]
- opis: takimi zareagował Wespazjan, kiedy usłyszał o słowach Licyniusza Mucjana, który przypisywał sobie zasługi przekazania władzy w cesarswie Wespazjanowi. Wespazjan miał dowodzić w ten sposób swojemu opanowaniu i wyrozumiałości.
- źródło: Swetoniusz, Wespazjan 13
