Ta strona nie może być wyświetlana w ramkach

Przejdź do strony

Jeśli znajdziesz błąd ortograficzny lub merytoryczny, powiadom mnie, zaznaczając tekst i naciskając Ctrl + Enter.

Lary

Ten wpis dostępny jest także w języku: angielski (English)

Lara trzymająca róg obfitości. Obiekt datowany na I wiek n.e.
Autor: Luis García | Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported

Lary (Lares) były to dusze zmarłych, które były czczone przez antycznych Rzymian jako bóstwa opiekuńcze domu i szczęścia domowego, chroniące od nieszczęść.

Posążki Lar umiejscawiane były na stole w trakcie obiadów oraz w trakcie innych uroczystości w domostwach, co dowodzi, że wierzono iż ich obecność korzystnie służy domowemu zaciszu.

W kapliczkach (lararia) składano ofiary w postaci figurki-laleczki, w czasie uroczystości zwanych Laraliami. Wówczas modlono się do bóstw i składano ofiary. W wesela, urodziny lub gdy chłopiec w rodzinie zakładał bulę lub toga virilis, organizowano święto, podczas którego otwierano drzwi kapliczek i składano ofiary z ciasta, wina, kadzidła, zdobiono całość kwiatami. Przeciwne duszom dobrym były złe dusze (larvae).

Wyróżniano wiele rodzajów larów:

  • Lares Augusti,  duchy opiekujące się cesarzem i jego familią;
  • Lares Compitales (Lares Compitalicii),  duchy opiekujące się lokalnymi wspólnotami i sąsiedztwami (vici); czczone w trakcie festiwalu Compitalia. Kapliczki Lar znajdowały się zwykle na głównych rozstajach dróg (compitesvici;
  • Lares Domestici, duchy opiekujące się domostwem; zapewne identyczne jak Lares Familiares;
  • Lares Familiares, duchy opiekujące się rodziną i domem, w wierzeniach starożytnych Rzymian były to dusze zmarłych przodków, sprawujące pieczę nad krewnymi. Wizerunki ich stały obok ogniska domowego w atrium, albo w osobnym pomieszczeniu zwanym Lararium. Na początku posiłku należało składać im ofiarę z jedzenia, a przy wyjeździe czy przyjeździe modlić się;
  • Lares Grundules
  • Lares Hostilii, duchy broniące miasta od nieprzyjaciół;
  • Lares Militares, duchy opiekujące w wojsku i w czasie podróży;
  • Lares Patrii, zapewne ekwiwalent dii patrii (ubóstwionych przodków), którzy czczeni byli w czasie Parentaliów;
  • Lares Permarini, duchy chroniące przed niebezpieczeństwem na morzu;
  • Lares Praestites, duchy opiekujące się Rzymem, później państwem i społecznością. Ich „siedziba” znajdowała się w Regia, niedaleko świątyni Westy. Lary miały chronić przed pożarami. Później dbanie o kult Lar przjęły Westalki.
  • Lares Publici, chroniące nad całym miastem;
  • Lares Privati,  chroniące prywatne domostwa;
  • Lares Rurales, dbające o pola;
  • Lares Urbani, dbające o państwo;
  • Lares Viales, duchy opiekujące się drogami i ich rozstajami
Źródła wykorzystane
  • Beard Mary, Religie Rzymu, Poznań 2017
  • Jaczynowska Maria, Religie świata rzymskiego, Warszawa 1987
  • Mała encyklopedia kultury antycznej A-Z, Warszawa 1983
  • Zieliński Tadeusz, Religia Rzeczypospolitej Rzymskiej

IMPERIUM ROMANUM potrzebuje Twojego wsparcia!

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na kanałach społecznościowych, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie. Nawet najmniejsze kwoty pozwolą mi opłacić dalsze poprawki, ulepszenia na stronie oraz serwer.

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM!

Wesprzyj IMPERIUM ROMANUM

Dowiedz się więcej!

Wylosuj ciekawostkę i dowiedz się czegoś nowego o antycznym świecie Rzymian. Wchodząc w poniższy link zostaniesz przekierowany do losowego wpisu.

Losowa ciekawostka

Losowa ciekawostka

Odkrywaj tajemnice antycznego Rzymu!

Jeżeli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wpisami na portalu oraz odkryciami ze świata antycznego Rzymu, zapisz się do newslettera, który jest wysyłany w każdą sobotę.

Zapisz się do newslettera!

Zapisz się do newslettera

Księgarnia rzymska

Zapraszam do kupowania ciekawych książek poświęconych historii antycznego Rzymu i starożytności. Czytelnikom przysługuje rabat na wszelkie zakupy (hasło do rabatu: imperiumromanum).

Zajrzyj do księgarni

Księgarnia rzymska

Raport o błędzie

Poniższy tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów