Porta Portuensis była jedną z monumentalnych bram w murach obronnych starożytnego Rzymu, wybudowaną w czasach cesarza Aureliana w III wieku n.e. Brama znajdowała się w zachodniej części miasta, w pobliżu dzisiejszego Trastevere, i prowadziła do Portu rzymskiego, jednego z głównych ośrodków handlowych starożytności, leżącego u ujścia rzeki Tyber. Brama została przebudowana w 403 roku n.e., za rządów Honoriusza.
Porta Portuensis miała kluczowe znaczenie dla handlu, ponieważ łączyła miasto z portem i była ważnym węzłem komunikacyjnym. Przez nią przechodziły towary drogą via Portuensis z różnych zakątków Imperium Rzymskiego – od zboża z Egiptu, przez oliwę z Hiszpanii, po egzotyczne produkty z Azji i Afryki. Była to głównie brama handlowa.
Sama brama miała typowy dla epoki monumentalny charakter, z dwiema półkolistymi wieżami obronnymi po bokach i dwoma łukami, przez które mogły przejeżdżać zarówno wozy z towarami, jak i piesi.
Porta Portuensis przetrwała aż do XVII wieku, kiedy została rozebrana z polecenia papieża Urbana VIII, który postanowił przebudować umocnienia miasta. W jej miejsce zbudowano nową bramę, Porta Portese, którą można podziwiać do dziś.
