Trąd to choroba, którą wiele osób kojarzy z biblijnymi opowieściami oraz średniowiecznymi wydzielonymi obszarami dla trędowatych. W praktyce jednak, bez odpowiedniej wiedzy mikrobiologicznej jaką posiadamy dziś, zarówno w czasach biblijnych jak i późniejszych, wiele chorób z objawami skórnymi było mylnie interpretowanych jako trąd. Z tą przypadłością, a także innymi dające objawy, musieli radzić sobie także antyczni Rzymianie.
Historia trądu sięga czasów antycznych. Istnieją wzmianki, które przypuszczalnie mogą dotyczyć właśnie tej choroby, odnosząca się do starożytnego Egiptu. Źródłem są często autorzy Greccy i Rzymscy co wskazuje, że we wczesnym okresie ta choroba mogła kojarzyć im się z Egiptem i nie była powszechnie znana na ich terenach. W podobnym tonie piszą rzymscy encyklopedyści, Aulus Korneliusz Celsus i Pliniusz Starszy żyjący w początkowym okresie cesarstwa. Przyczyny rozprzestrzeniania się trądu w Europie można dopatrywać się w ekspansji Imperium Rzymskiego. Pliniusz wskazuje, że trąd do Italii dotarł za pośrednictwem wojsk Pompejusza Wielkiego, wracającego z misji na wschodzie. Najdokładniejszego opisu choroby w tym okresie dokonał Aretaeus z Kapadocji, grecki lekarz praktykujący w Rzymie. Również Galen opisuje chorobę, która może odnosić się do trądu. Ówcześni lekarze porównywali zmiany skórne występujące w chorobie do ciała słonia co jest dostrzegalne w nazwie choroby, elephenatiasis. Jako metody leczenia trądu zalecania dotyczyły m.in. oliwy, ziół oraz ćwiczeń.
Choć koncepcja trądu jako kary za grzechy, stały element stygmatyzacji trędowatych w innych społeczeństwach, nie była powszechna w antycznym Rzymie, również tam istniały zalecenia izolacji trędowatych od zdrowych mieszkańców, wyraźne m.in. za czasów pierwszego chrześcijańskiego cesarza, Konstantyna Wielkiego, który nakazał wydalać trędowatych z miast. Nigdy jednak epidemia trądu w antycznym świecie nie przybrała takich rozmiarów jak w średniowieczu na co wskazują m.in. relacje rzymskiego lekarza z czwartego wieku wskazujące, że również wtedy nie była to powszechnie znana choroba.
To właśnie na przełomie późnego antyku i wczesnego średniowiecza miały powstawać pierwsze kolonie dla trędowatych. Ta metoda w kolejnych stuleciach stała się powszechnym standardem postępowania.
Pod koniec istnienia cesarstwa rzymskiego, zaczęły powstawać przytułki dla różnych grup potrzebujących m.in. dla sierot, podróżnych czy także chorych. Miała być to realizacja idei okazywania miłosierdzia potrzebującym bliźnim. Z czasem uchwały synodów zaczęły zobowiązywać biskupów do zakładania tego typu odpowiedników szpitali. Za panowania cesarza Juliana Apostaty każda chrześcijańska gmina miała mieć taki przytułek co zapoczątkowało istnienie szpitali przy kościołach i parafiach co stanowi popularne rozwiązanie w średniowieczu, także odnośnie szpitali dla trędowatych.
