Intensywny rozrost państwa rzymskiego w czasach republiki prowadził do wyraźnego wzrostu bogactwa w Rzymie. Opanowanie obcych terytoriów oraz uzyskanie nowych mas niewolniczych prowadziło do wzbogacania się nie tylko państwa, ale także poszczególnych warstw społeczeństwa.
Podbite ziemie stawały się prowincjami, które zobligowane były to płacenia daniny na rzecz skarbu rzymskiego. Wraz z podbojem nowych krain, Rzym konfiskował nie tylko ziemie, które następnie włączał do ager publicus, lecz także konfiskował wszelkie domeny poprzednich władców, a więc ich kopalnie, kamieniołomy, złoża soli czy lasy i pastwiska. Tak było na przykład w przypadku Koryntu i Kartaginy.
Pokonani wrogowie zmuszeni byli do płacenia niezwykle wysokich reparacji wojennych; tak było np. w przypadku Kartaginy, Macedonii Filipa V czy państwa syryjskiego Antiocha III. Do zysków w budżecie trzeba dodać zdobycze wojenne oraz dochody ze sprzedaży niewolników. Wszystkie te kwestie spowodowały, że Rzym w połowie II wieku p.n.e. był potęgą nie tylko militarną w obrębie Morza Śródziemnego, ale i finansową.
Świetnym przykładem tego jak finansowo zmienił się Rzym w wyniku podbojów jest to jak święcono triumfy w różnych czasach. Po podbiciu Tarentu w 272 roku p.n.e. zorganizowano niezwykle bogate obchody triumfalne, które były pełne przepychu, w porównaniu do triumfu z okazji pokonania Samnitów i Wolsków. Jeszcze piękniejszy i obfitszy był triumf Tytusa Flaminiusa, przyznany przez senat w roku 196 p.n.e., za pokonanie i wyparcie Macedonii z Grecji. W triumfalnym pochodzie przewieziono ulicami Rzymu na wozach 3713 funtów złota i 43270 srebra.
Dużą część zysków pozyskiwano z grabieży wojennych. Niekiedy legiony były tak obładowane bogactwem, że armia dziennie mogła pokonywać jedynie 5 km. Zdarzało się, że władze rzymskie zlecały wyprawy wojenne, tylko po to aby pozyskać niewolników na sprzedaż i się wzbogacić. Było tak chociażby w roku 167 p.n.e., kiedy to legiony pomaszerowały w Epirze przeciwko Molossom. Wówczas w ciągu jednego dnia splądrowano i spalono 70 miejscowości, a w niewolę sprzedano 150 tysięcy ludzi.
Warto nadmienić, że rosnące wpływy państwa rzymskiego i jego elit spowodował, że społeczeństwo rzymskie coraz bardziej obnosiło się swoim bogactwem publicznie. Było to wbrew starorzymskim wartościom moralnym, które zakładały umiar i oszczędność. Pliniusz Starszy przekazuje:
Mężczyźni z Republiki krytykowali swoje żony za zamiłowanie do pereł, ale żony zareagowały krytyką obsesji swoich mężów na punkcie kolekcjonowania stołów wykonanych z rzadkiego afrykańskiego drewna cytrusowego – szaleństwa, które nazywali „mensarum insania”. Za jeden taki stół Cyceron zapłacił milion sestercji.
– Pliniusz Starszy, Historia naturalna, XIII.29
