Na Pustyni Judzkiej, w trudno dostępnej jaskini w rezerwacie przyrody En Gedi, odkryto cztery doskonale zachowane rzymskie miecze i fragment pilum. Izraelscy archeolodzy natrafili na ukrytą w skalnej niszy broń przypadkiem, badając starohebrajski napis na jednym ze stalaktytów. O odkryciu powiadomiło 6 września 2023 roku Israel Antiquities Authority. Pochodząca prawdopodobnie z II wieku n.e. broń została ukryta w małej jaskini na obszarze niedostępnych klifów nad Morzem Martwym.
W górnej części jaskini jeden z archeologów zauważył grot pilum wystający ze skalnej szczeliny. W sąsiedniej niszy znalazł też drewniane pozostałości pochew mieczy. Badacze zgłosili odkrycie zespołowi Israel Antiquities Authority Archaeological Survey, prowadzącemu projekt naukowy w jaskiniach Pustyni Judzkiej. Podczas dalszej eksploracji szczelin w skale znaleziono wyjątkowo dobrze zachowane cztery rzymskie miecze. Trzy z nich – wraz z drewnianymi pochwami. Dzięki bardzo suchemu klimatowi ostrza prawie nie uległy korozji. Obok znaleziono również skórzane paski oraz drewniane i metalowe fragmenty broni. Częściowo zachowane są także rękojeści mieczy z drewna i metalu. Długość ostrzy trzech mieczy wynosi 60-65 cm, a czwartego około 45 cm.
Wstępne badanie potwierdziło, że były to standardowe typy mieczy używanych przez rzymskich żołnierzy stacjonujących w Judei. Archeolodzy przypuszczają, że może chodzić o broń zdobytą przez żydowskich rebeliantów jako łup lub zabraną z pola bitwy i ukrytą w trudno dostępnym miejscu. Dalsze badania mają zweryfikować, czy znaleziska mogą być datowane na okres powstania Bar-Kochby (132-135 n.e.).
Miecze i fragment pilum zostały przeniesione do klimatyzowanych laboratoriów Israel Antiquities Authority w celu konserwacji.
