Rozdziały
Supplicia canum („karanie psów”) była to coroczna ofiara w religii rzymskiej, która polegała na wieszaniu żywych psów na krzyżu (crux) lub widłach (furca), z którymi potem paradowano po ulicach miasta. Wydaje się, że święto to nie miało żadnej konkretnej daty, jednak późne źródło (Jan Lydos, De mensibus, 4.114) umiejscawia je dnia 3 sierpnia.
W czasie procesji, gęsi były wystrojone w złoto i purpurę, otaczane opieką oraz traktowane z honorem. Antyczne źródła próbujące wytłumaczyć fenomen tego święta sięgają czasów, kiedy to według legendy gęsi uchroniły miasto Rzym przed całkowitą klęską. Kapitol był jedyną częścią miasta Rzym, która oparła się najazdowi Galów z doliny Padu, w roku 390 p.n.e. Galowie postanowili zdobyć wzgórze nocą. Wybrali w tym celu najbardziej strome podejście i moment, kiedy obrońcy zmęczeni długotrwałymi walkami i głodem zasnęli. O zbliżaniu się wroga ostrzegły ich gęsi, ptaki poświęcone bogini Junonie. Atak został odparty. Obrońcy nie tylko obronili wzgórze, ale wyparli wroga z Rzymu. Na pamiątkę tego zdarzenia, starożytni Rzymianie obnieśli jedną z gęsi w lektyce. Psy, które zasnęły wraz z ludźmi zostały ukarane (jednego z nich powieszono). Ta hańba ze strony psów stróżujących miała do tego stopnia naruszyć zaufanie Rzymian, że co roku, w ramach kary, były one wieszane za nieposłuszeństwo.
Według Pliniusza Starszego (I wiek n.e.) psy wieszano na krzyżu (crux). Rzymski gramatyk z kolei – Serwiusz (IV wiek n.e.) twierdzi, że do karania zwierząt stosowano widły w kształcie litery Y. Możliwe, że różnica zdań wynika z faktu, że Konstantyn Wielki, pierwszy cesarz, który przyjął chrzest, w IV wieku n.e. zakazał krzyżowań.
Droga procesji biegła obok świątyń Iuventas („Młodość”) i Summanusa, boga nocnych błyskawic – utożsamiany z czasem z Jowiszem. Uważa się, że pochód kończył się w Circus Maximus.
Pies w kulturze
Psy oraz ich części ciała posiadały w kulturze grecko-rzymskiej liczne magiczne oraz uzdrawiające moce. „Czworonogi” były towarzyszami Lar – bóstw opiekuńczych domu i szczęścia domowego, chroniących od nieszczęść. Nie mogły zostać dotknięte lub zagadane przez Flamen Dialis, wysokiego kapłana Jowisza.
Ofiary z psów w Rzymie składano także w czasie wiosennego święta Robigaliów, które obchodzone były dnia 25 kwietnia. Wedle tradycji Robigo był bóstwem odpowiedzialnym za zabezpieczenie plonów przed tzw. rdzą zbożową, która niszczyła ogromne ilości pól. Podczas Robigaliów orszak wiernych udawał się do świętego gaju, gdzie flamen Quirinalis składał ofiarę z rudego psa i owcy. Następnie urządzano wyścigi na cześć bóstwa.
